Page 97 - Tarih 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

TARİH 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI
Etkinlik No.: 25 2. Ulus-devlet modelinde en önemli unsur, millî bir ordu düzen-
lemesidir. Bunun için farklı statülere bölünmüş tebaalıktan eşit
1. Üretimde insan gücünün yerine makinalar kullanılmaya baş- vatandaşlığa geçiş şarttır. Yani devleti oluşturan toplulukların
lanmış bu sayede daha çok ürün üretilmiştir. Ham madde ihti- aralarındaki eşitsizlikleri ortadan kaldırarak ortak bir anayasa
yacı artmış, devletlerin ekonomi anlayışlarında büyük değişim- önünde eşit hak ve görevlere sahip kendini yaşadığı devletle
ler olmuş ve zengin bir kesim ortaya çıkmıştır. özdeşleştiren vatandaşlara dönüştürmek amaçlanır. Bunun için
devlete bağlı bir okul sistemi yani zorunlu temel eğitim e ve
2. Kadınlar ve çocuklar, erkeklerin yanında çalışma hayatına gir- meşruti yönetime geçiş gibi uygulamalara gidilmiştir.
miştir. Fabrikalar şehirlerde kurulduğu için kırsal bölgelerden
kentlere bir göç hareketi başlamıştır. Fabrikaların çevresinde 3. Küresel terörizm, deprem, sel gibi doğal afetler, kaçak göçmenler
yeni yerleşim yerleri oluşmuş bu yerleşimler nedeniyle çarpık ve sınır güvenliği, uluslararası organize suç örgütleri, korsanlık, si-
kentleşme ortaya çıkmıştır. Fabrikaların ortaya çıkardığı kirli- ber savaş, tehdit olarak tanımlanan aktörlerin finansal takibi gibi
likler nedeniyle çevre sorunları baş göstermiştir. sebeplere bağlanmıştır.
4. Savaşlar, devletlerin tekelinden çıktığı ve devlet dışı aktörlerin
Etkinlik No.:26
de müdahil olduğu, asker olanla sivil olanın birbirine karıştığı,
1. Fransız İhtilali sonrasında paralı asker yerine vatandaş ordula- başlangıcı ve bitiş zamanı kestirilemeyen zafer ve mağlubiyet
rının seferber edilerek millî ordu oluşturulması, dönemin çok kavramlarının muğlaklaştığı bir durum olarak görülmektedir.
uluslu imparatorluklarını özellikle de Osmanlı Devleti’nin bir- Önümüzdeki yıllarda “Güçlü Ordu, Güçlü Türkiye” ideali ile
liğini tehdit etmiştir. Farklı etnik grupları ve dinleri barındıran hareket eden Türk Silahlı Kuvvetleri olmalıdır. Verimliliği en
Osmanlı Devleti, ulusal bağımsızlık hareketlerini önlemek ve az kaynak(personel, silah/teçhizat, para, zaman) ile azami çıktı
devletin birliğini sağlamak için ulus-devlet modelindeki düzen- alabilen, küresel güvenlik ortamındaki değişimleri takip ede-
lemeleri gelenekleriyle bağlantılı olarak farklı şekillerde uygu- bilen ve geliştirebilen, yüksek askerî teknoloji geliştirmek için
lamaya koymuştur. Anayasal sisteme geçiş (Tanzimat Fermanı, savunma sanayii ile iş birliği yapabilen bir ordu olmalı.
Meşruti Yönetime Geçiş, Kanun-i Esasi), zorunlu askerî sisteme
geçiş (Yeniçeri ordusunun kaldırılması, Nizam-ı Cedit, Asakir-i Etkinlik No.: 28
Mensure-i Muhammediye, Kur’a Nizamnamesi), zorunlu eği-
tim, nüfus sayımları gibi uygulamalardır. 1. Öğrencinin bilgi birikimine bağlı olarak “İnanç farkı gözetil-
mediğine, inançlara saygı gösterildiğine…” vb. farklı cevaplar
2. Bu süreçte Yeniçerilerin devlet içerisinde zapt edilmez bir gü- verilebilir.
ruh olması, onların yerine modern bir ordu kurulmasını en-
gellemiştir. Yeniçeri ordusu büyük güçlüklerle kaldırıldıktan 2. Öğrencinin bilgi birikimine bağlı olarak “Merhametli, şefkatli,
sonra Osmanlı ordusunun gittikçe büyüyen asker ihtiyacını yardımsever, empati kuran, duygusal…” vb. farklı cevaplar ve-
karşılamak önemli bir sorun hâline gelmiştir. Farklı dil ve kül- rilebilir.
türe sahip halk gruplarını vatandaş olarak eğitip onlara ortak 3. Öğrencinin bilgi birikimine bağlı olarak “Sevgi, saygı, sosyal adalet,
bir kimlik kazandırmak ve bu şekilde imparatorluk içinde baş yardımseverlik, sorumluluk, vefalı olma, kimsesizlere ve yaşlılara de-
gösterebilecek ulusal hareketleri önlemek için kararnameler ğer verme…” vb. farklı cevaplar verilebilir.
yayınlandı. Fakat Müslümanlar ve gayrimüslimler arasındaki
gerginlikler, verilen muafiyetler çıkarılan kararnameleri iş- 4. Öğrencinin bilgi birikimine bağlı olarak “Kurumumuzun adı
lemez hâle getirmiştir. Nüfus sayımının yapılmamış olması, İyilik Sağlık Hayır Kurumudur. İyilik Sağlık Hayır Kurumu; sür-
askerlik yükümlülüğüne sahip olan kişilerin tespitini zorlaş- dürülebilir sağlık politikaları geliştirip uygulanmasını sağlamak,
tırmıştır. Rusya ve Avusturya imparatorluklarında da özellikle toplumda sağlık eşitsizliğini ortadan kaldırmak için kurulmuş-
farklı dil ve kültüre sahip halk grupları olmasına rağmen aynı tur. Kurumumuz her zaman her yerde ayrım gözetmeksizin her
dine mensup olmaları Osmanlıdaki gibi sorunlara yol açma- insanın sağlık hizmetlerine kolayca ulaşabilmeleri için faaliyet
mıştır. Osmanlı Devleti’nin sanayi tabanının olmaması, askerî göstermektedir…” vb. farklı cevaplar verilebilir.
teknolojideki yetersizlikler ve altyapı eksikliği; oluşturulan yeni
ordunun tam kapasite ile örgütlenmesini engellemiştir. Diğer Etkinlik No.: 29
imparatorluklarda bu sorun olmadığı için zorunlu askerliğe
geçiş süreci uzun sürmemiştir. Yine nüfus sayımlarının diğer 1. Öğrencinin bilgi birikimine bağlı olarak “Osmanlı Devleti bün-
imparatorluklarda da güvenilir şekilde yapılmaması insan gücü yesinde bulunan milletleri aynı çatı altında tutmak, Osmanlı
eksikliğini beraberinde getirmiştir. Devleti’nin parçalanmasını önlemek…” vb. farklı cevaplar veri-
lebilir.
3. Modern ulus-devletlerin kurulmasında zorunlu askerlik sis-
temi ile oluşturulan millî ordular, beraberinde artan bir savaş 2. Öğrencinin bilgi birikimine bağlı olarak “Devletin eğitim hak-
baskısını getirmiştir. Devletin birliği için daha güçlü bir ortak kını gerçekleştirmekte sorumlu olduğu, eğitim hakkının yasallaş-
kimliğin etrafında toplanılmasıyla yurttaş askerliği zorunlu tığı, devletin eğitimin hakkının koruyucusu olduğu…” vb. farklı
hâle gelmiştir. cevaplar verilebilir.
3. Öğrencinin bilgi birikimine bağlı olarak “Kız öğrencilere eği-
Etkinlik No.: 27
timde fırsat sunulduğuna, kız öğrencilerin eğitim imkânlarının
1. Olumsuz etkilemiştir. Farklı etnik grupları ve dinleri barındıran arttığına, eğitimde kadın ve erkek eşitliğinin önemli ölçüde ger-
Osmanlı Devleti’nin birliği tehlikeye girmiş, devlet içinde ulusal çekleştiğine …” vb. farklı cevaplar verilebilir.
hareketler baş göstermiş, ulus-devletlerin karşısında askerî ba- 4. Öğrencinin bilgi birikimine bağlı olarak “Sürdürülebilir eğitim
şarı kazanamamıştır. politikaları geliştirilmelidir. Güncel ve çağdaş öğretim programla-
rı hazırlanmalıdır. Kişisel gelişime ve işbirlikli çalışmalara önem
verilmelidir. İstatistiksel veriler iyi bir biçimde değerlendirilmeli-
dir. Okulların teknolojik donanımları sağlanmalıdır. Okul ve aile
ilişkisi daha da güçlendirilmelidir…” vb. farklı cevaplar verilebilir.

96