Page 185 - Biyoloji - 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı
P. 185
87 BİYOLOJİ 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
1. Havadaki kükürt oksitler ve azot oksitler nereden gelmektedir?
Yönerge Aşağıda su, ısı ve ışığın tohumun çimlenmesine etkisini göstermek amacıyla yapılan bir deney veril-
2. Tohumlar deneyden önce bir gece boyunca neden farklı ortamlarda bekletilmiştir? miştir. Verilen metni okuyup deneyi yaptıktan sonra bu deneye ilişkin soruları cevaplayınız.
Bir tohum embriyosunun uygun koşullarda yeni bir bitkiyi oluşturmak üzere tohum kabuğunu çatlatarak dı-
şarı çıkması ve büyümesine çimlenme denir. Çimlenme için gerekli çevresel faktörler; su, oksijen ve sıcaklık-
tır. Fakat en önemli faktör tohumun olgunlaşmış olmasıdır. Normal şartlarda tohum oluşumunun sonlarına
doğru tohum içindeki su oranı %15’in altına düşer ve embriyonun gelişimi durur. Çimlenme zamanına kadar
embriyonun büyümesinin durup metabolik hızının yavaşlamasına dormansi (uyku hâli) denir.
3. Bu deneyin bağımlı ve bağımsız değişkenleri nelerdir? Deneyde kontrol grubu kullanılmış mıdır? Tohum çimlenme sırasında suyu osmozla alır. Su alan tohumun hacmi artarak dış kabuğu çatlar. Bu
sırada tohum içinde bulunan embriyo mitoz geçirerek hücre sayısını arttırır. Sırayla embriyonik kök,
embriyonik gövde oluşur ve genç bir bitki meydana gelir.
4. Petri kapları üzerindeki plastik filmlerde küçük delikler açmanın amacı nedir?
Bezelyen n hayat devr
5. Yağmur suyu ve elma sirkesi ortamlarına bırakılan tohumların çimlenme gücü (çimlenme oranı)
açısından nasıl bir sonuç elde etmeyi düşündüğünüzü belirtiniz. Görsel 1: Bezelyenin hayat devri Görsel 2: Çimlenme deney düzenekleri
Gerekli Malzemeler:
15-20 tane önceden ıslatılmış fasulye tohumu, 4 tane kavanoz, pamuk, su, etiket, kalem.
İzlenecek yol:
I. Kavanozların altlarına ince bir tabaka şeklinde pamuk yayınız. Kısa bir süre suda bekletilmiş fasulye tohumla-
6. Deney sonunda tohumların çimlenme gücü tahmin ettiğiniz biçimde mi gerçekleşti? Asitli ortamın rını pamuk tabakanın üzerine her bir kavanoza 4-5 adet olmak üzere aralıklı yerleştiriniz.
tohumun çimlenmesini nasıl etkilediğini belirtiniz. II. Tohumların üstünü ince bir pamuk tabakasıyla kapatınız. Pamuk ıslanacak şekilde tohumları sulayınız.
III. Kavanozların üzerlerine sırayla karanlık ortam oda sıcaklığı, aydınlık ortam oda sıcaklığı, aydınlık ve soğuk
ortam, karanlık ve soğuk ortam yazılı etiketleri yapıştırınız.
IV. Bu şekilde hazırladığınız kavanozlardan birisini dolap içi gibi karanlık ama hava alan bir yere, ikinci kavanozu
ışık alan oda sıcaklığında bir yere, üçüncü kavanozu da üzerine gelecek şekilde ve sürekli açık bıraktığınız bir ışık
kaynağı ile buzdolabına yerleştiriniz. Dördüncü kavanozun etrafını folyo ile sararak yine buzdolabına koyunuz.
V. Deney düzeneğini bu şekilde hazırladıktan sonra 1. gün, 3. gün, 5. gün ve 7. gün tohumların gelişimini fotoğ-
7. Bu deney, doğal ortamda çimlenen tohumlar üzerine asit yağmurlarının etkisini gösterme açısından raflayınız. Günlük gözlemlerinizi kaydederek aşağıdaki tabloyu doldurup verilen soruları cevaplayınız.
neleri ifade etmektedir? VI. Deney sonucu tohumların çimlenme durumları ile ilgili gözlemlerinizi (çimlendi/çimlenmedi) aşağıdaki
tabloya yazınız.
TOHUM ÇİMLENME GÜNCESİ
Günler 1 2 3 4 5 6 7
Karanlık
Aydınlık
Soğuk
Soğuk/Karanlık
184
Hazırlayan: Tüzün ARIK BIYIKLI
