Page 28 - Biyoloji - 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 12 11

1. ÜNİTE > Genden Proteine Kazanım 12.1.2.1. Protein sentezinin mekanizmasını açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi KİREMİTTEN PROTEİNE 40 dk.

Amacı Benzetim yaparak protein sentez mekanizmasını açıklayabilme. Bireysel
1. Yönerge Aşağıdaki metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Tarihî bir yapı hayal edin, zaman içinde çatısı çökmüş tanınmaz hâlde.
Bu yapıyı yenilemek, tamir etmek istediğimizde tarihî bina olduğu için
her şeyin aslına uygun yapılması gerekir. Olabilecek en iyi haber, bu
yapının tüm planlarının ve projesinin ayrıntılarıyla elimizde olmasıdır.
Bunlardan bize en çok lazım olan ise sadece çatısının aslına uygun hâ-
linin planlarıdır. Anlaşacağımız bir mimar projeyi inceleyip çatı planını
kopyalayacak ve yapılması gerekenleri planlamak için şantiyeye gidecek-
tir. Mimarımız ustabaşı ile anlaşacak, işinin ehli usta ve işçilerle çalışarak
çatıyı aslına uygun yenilemelerini isteyecektir. Ustabaşı, bu iş için birçok
usta ve işçiyi çalıştıracak, plana uygun malzemelerle tadilatı bitirecektir.

DNA R bozom M mar Am no as t tRNA Am no as t tRNA Am no as t tRNA Pol pept t Z nc r

1. Yukarıdaki metinde çatının tekrar yapılabilmesinde projede yer alan bilgiler kullanılarak işçilerle
kiremit ve malzemeler taşınmış, çatı yeniden oluşturulmuştur. Bu tadilatı protein sentezine benze-
tirsek aşağıdaki terimlerin hikâyedeki karşılığı nedir?

DNA : tRNA :
Gen : Amino asit :
mRNA : Protein :
Ribozom :

2. Hikâyedeki işçiler çatı inşaatını tamamladıktan sonra plandan farklı olarak çatıya birkaç ekleme yapmak
istiyor fakat bunun mümkün olmadığını anlıyorlar. Bu engelin protein sentezindeki karşılığı nedir?

3. Aşağıdaki şekilde ökaryot bir hücrede gerçekleşen protein sentezinin aşamaları gösterilmiştir. Şekle
bakarak tablo üzerindeki tanımlara uygun numaraları dairelerin içine yazınız.

S toplazma
a) tRNA’ların getirdiği amino b) tRNA, taşıdığı metiyo- c) Herhangi bir protein
asitler peptit bağıyla birle- nin amino asidini ribozo- veya polipeptit zincirinin Çek rdek
1
şerek polipeptit zinciri oluş- ma getirir ve ribozomun sentezinden sorumlu DNA Gen
turur. Bu işlem durdurma büyük alt birimi küçük alt parçasına “gen” denir. DNA
kodonuna kadar devam eder. birimine bağlanır.
2
mRNA
3
ç) RNA polimeraz enzimiy- d) mRNA’nın, şifrenin e) Sentezlenen mRNA, çe-
le DNA’nın anlamlı ipliğin- kopyasını alıp çekirdekteki kirdekten çıkar ve sitoplaz- 4
den mRNA sentezlenmesi- porlardan sitoplazmaya maya geçerek ribozomun 5 6
ne transkripsiyon denir. geçmesidir. küçük alt birimine bağlanır.

27