Page 160 - Kimya - 12. Sınıf Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 12

CEVAP ANAHTARLARI

Etkinlik No.: 51 Etkinlik No.: 53
Yönerge 1. Yönerge
1. Görsellerde verilen bileşiklerin yapısında ortak olan fonksiyonel 1. Her iki asit molekülünde de ortak olan ve asit özelliği kazandı-
grup karbonil grubudur. ran fonksiyonel grup -COOH (karboksil) grubudur. Yapısında bir
tane -COOH grubu bulunduranlara monokarboksilik asit, birden
C O fazla bulunduranlara polikarboksilik asit denir.
2.
Asetik asit →monokarboksilik asit
Bileşik For- Bileşik Formülü Benzer Sitrik asit → polikarboksilik asit
mülü yapı 2. Sert suların oluşturduğu tortularda bazik özellik gösteren CaCO
3
3
Al- O HO C O O ve MgCO bileşiklerinden oluşur. Tortu birikmiş kap içerisinde
sirkeli su kaynatılarak temizlenir.
de- H H 3 C-O H R C 3. Tükettiğimiz besinlerde bulunan asitler -COOH grubu içeren or-
hit H ganik asitlerdir. İnorganik asitlerde ise bu grup bulunmaz. HCl,
HNO …gibi
3
Ke- O O O 2. Yönerge
ton 1. Karboksilik asitlerin yapısındaki C atomları arasında sadece tekli
H R R’ bağ varsa doymuş yağ asitleri, bir tane bile çift bağ varsa doyma-
mış yağ asitleri olarak sınıflandırılır. Tereyağ doymuş yağ asidi
3. Ketonlardan ve aldehitlerden oluşan iki farklı parfüm şişemiz içerirken zeytinyağ doymamış yağ asidi içerir.
olur. Keton parfümü gül ve nane kokusunu, aldehit parfümü va-
nilya ve tarçın kokusunu içerir. 2. Zeytinyağ baz ile tepkimeye girerek sabun ve gliserin oluşur.
4. Naneye hoş kokusunu veren karvon ketonunu kullanarak nane sodyum stearat (sabun)
aromalı yoğurt yapılabilir.
H C-COO -C H 35
2 17 3C H 35-COONa
5. Tarçın ve vanilyaya koku veren aldehitler indirgen özellik göster- HC-COO -C H 35 + 3NaOH 17 +
dikleri için gümüş aynasını oluşturabilir. 17
H C-OH
H C-COO -C H 35 2
2 17
Etkinlik No.: 52 gliseril stearat HC-OH
1. Yönerge H C-OH
2
3. Yönerge gliserin
1. Etanoik asidin ve metanoik asitin yapı formülleri:
O O 1. Karboksilik asitlerin IUPAC adlandırma kuralları:
H-C-OH H C-C-OH a) Karboksil grubunun bağlı olduğu en uzun zincir seçilir.
3
Metanoik Asit Etanoik Asit b) Karbonil grubuna en küçük numara gelecek şekilde numara-
Yaygın Adı: Formik Asit Yaygın Adı: Asetik Asit landırma yapılır.
Formik asit karınca asidi olarak bilinir. Aynı zamanda ısırgan c) Zincire bağlı atom veya grupların yeri ve sayısı belirtilir.
otunun yakıcı özelliği de bulundurduğu formik asitten kaynak- d) Karboksilik asit, bir alkan gibi belirtilip sonuna “-oik asit” ifa-
lanmaktadır. Asetik asit ise sirke asidi olarak bilinir. Sirkeye ekşi desi getirilir.
tadını ve keskin kokusunu veren asetik asittir. e) Polikarboksilik asitlerde iki tane -COOH varsa “-dioik” eki ge-
2. Alkoller ve karboksilik asitler kendi molekülleri arasında hidro- tirilir.
jen bağı yapabilir. Ancak karboksilik asit molekülleri dimerleşe- f) Seçilen karbon zincirinde çift bağ varsa çift bağın yeri belirtile-
rek daha fazla sayıda hidrojen bağı oluşturabilir. Bu da karbok- rek alken adının sonuna “-oik asit” ifadesi getirilir.
silik asitlerin erime ve kaynama noktasının aynı karbon sayısına
sahip alkollere göre daha yüksek olmasını sağlar. 2. a) CH3 O
2. Yönerge CH 3-CH2-CH2-C-C-OH
CH 3
1. Doymamış yağ asidi: Linoleik asit.
Amino asit: Alanin. b) O
Hidroksi asit: Malik asit, laktik asit. CH 3-CH2-CH-C-OH
Polikarboksilik asit: Malik asit, propandioik asit. OH
2. Linoleik asidin 1 molünü doyurmak için 2 mol H (4 gram) kul- c) CH 3 O
2
lanılır. 0,3 mol linoleik asidi doyurmak için 1,2 gram H gazı kul-
2
lanılmalıdır. CH 3-CH2-CH-C-CH2 -C-OH
CH 3 CH 3
d)
CH2=CH-CH2 -COOH

161