Page 415 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI

Etkinlik No.: 4 2. Olası cevap: Osmanlıcadan Türkçeye Cep Kılavuzu’nda "lügat"
için "sözlük" karşılığı verilirken "kamus" karşılığının yine "ka-
1. Olası cevap: Türkçenin çağdaşları olan uygarlıkların bugün mus" olarak verilmesinin sebebi, kamusun diğer sözlüklere göre
yaşamaması dillerinin de yok olmasına neden olmuştur. Türk- daha ayrıntılı bir yapıya sahip olması olabilir. Çünkü kamus
lerin tarih içerisinde farklı bölgelere göç etmesi ve bu bölgelere özelliği taşıyan sözlükler, belli konularla ilgili maddeleri alfabe
dilini de taşıması Türkçenin günümüze kadar ulaşmasını sağ- sırasına göre toplayan geniş eserlerdir. Bu genişliklerinden do-
lamıştır. Türklerin çok sayıda devlet kurmaları ve bu devlet- layı, aynı zamanda okyanus anlamına gelen kamus sözcüğüyle
lerin uzun yıllar hüküm sürmeleri de Türkçenin yaşamasında karşılanıyor olabilirler.
etkili olmuştur.
2. Olası cevap: Türklerin tarih boyunca göçleri ve çok sayıda devlet Etkinlik No.: 7
kurmalarıdır. 1. Olası cevaplar:
3. Olası cevap: Mani, Süryani, Brahmi, Çin, Arap, Ermeni, Grek, Kiril bibliyoterapi-edebiyat-psikoloji-terapi
ve Latin alfabeleri ile yazılmış Türkçe metinlerin var olması, Türk- duygusal sorun-bilim dalı-insan-etki
lerin bu uygarlıklarla etkileşim hâlinde olduklarının göstergesidir. benlik algısı-birey-okumak-edebî değer
4. Olası cevap: Çok eski uygarlıklarla aynı dönemlerde yaşaması; 2. Olası cevap: Yazarın metne başlık olarak seçtiği Edebiyat ve
Göktürk, Uygur, Mani, Süryani, Brahmi, Çin, Arap, Ermeni, Psikolojinin Buluşma Noktası: Bibliyoterapi ifadesi, metnin bü-
Grek, Kiril ve Latin alfabeleri ile yazılmış Türkçe metinlerin var tününün anlaşılmasına katkı sağlamaktadır. Yazar metnin ana
olması, çok eski dillerde Türkçe sözcüklerin bulunması, geçmiş- düşüncesini karşılayan ve anlatılmak isteneni özetleyen bir baş-
ten günümüze kadar birçok devletin Türkçeyi ana dil olarak ka- lık tercih etmiştir. Ben yazarın yerinde olsam Ortak Yol: Bibliyo-
bul etmesi bu duruma kanıt olarak gösterilebilir. terapi başlığını tercih ederdim.
5. Olası cevap: Türkçe üzerine bir araştırma yapmak isteseydim 3. Olası cevaplar: Okuduğum metinde verilmek istenen mesajı des-
Türkçenin ortaya çıktığı dönemi araştırmak isterdim. Çünkü teklemek için 1 numaralı görseli tercih ederdim. Çünkü görselde
Türkçenin ortaya çıkmasında nelerin etkili olduğunu öğrenmek ellerinin üzerine kitap koyarak yoga yapan birinin terapi anı yer
isterdim. almaktadır.
6. Olası cevaplar: Gelişen teknolojiler sayesinde diller arasında Okuduğum metindeki verilmek istenen mesajı desteklemek için
sözcük alışverişinin daha yoğun olacağını ve bunun sonucun- 2 numaralı görseli tercih ederdim. Çünkü görselde kitap ve ste-
da Türkçeye yeni sözcüklerin gireceğini düşünüyorum. Türkçe teskop kullanılarak edebiyat ve sağlık alanına yönelik çağrışım-
konuşan ülke sayısının artacağını düşünüyorum. Teknolojik, lar yapılmaktadır.
sosyal ve kültürel gelişmeler sonucunda Türkçenin var olan söz- Okuduğum metinde verilmek istenen mesajı desteklemek için 3
cük türetme yöntemleriyle yeni sözcüklerin ortaya çıkacağını numaralı görseli tercih ederdim. Çünkü görselde başının üzerine
öngörmekteyim. kitap koyan kişinin yüzündeki mutluluk edebiyat ve psikolojiye
yönelik çağrışımlar içermektedir.
Etkinlik No.: 5
4. Olası cevap: Yazarın savunduğu düşünceyi desteklemek için psi-
1. Olası cevap: Edebiyat ve felsefe her anlamda birbirini besleyen di- kologları, sanatçıları ve bilim insanlarını örnek gösterirdim.
siplinlerdir. Her edebî metnin arka planında düşünce vardır. Yeni
düşüncelerin doğabilmesi için de felsefe olmazsa olmazdır. Bu Etkinlik No.: 8
sebeple edebiyat ve felsefe bir bütünün ayrılmaz parçaları gibidir.
2. Olası cevap: Felsefi roman felsefenin soyutluğunu romanla so- 1. Yazar düşünceyi geliştirme yollarından örneklemeyi kullan-
mutlaştırmış bir eserdir. Felsefi romanlarda hem biçim hem de mıştır.
içerik oldukça önemlidir. Felsefi romanların sayısı diğer türlerde 2. Olası cevap: Yazar, bu şekilde bir anlatım ile okuyucunun ilgisini
yazılmış romanlara göre daha azdır. Bu tür romanlarda genelde çekip merak uyandırmaktadır. Sadece bilgi veren düz bir anlatım
eserin önemli bir bölümü felsefi sorulara ve tartışmalara ayrıl- okuyucunun bazen dikkatinin dağılmasına sebep olabilmekte-
malıdır ki bu romanların diğer romanlardan farkı olsun. Bu ro- dir. Bununla birlikte yazarın sorular sorup cevaplar araması veya
manlardaki konular toplumun özellikleri, hayatın amacı, sanatın vermesi, okuyucunun dikkatini anlatılanlara çekerek daha akıcı
insan yaşamındaki yeri olabilir. Jean Paul Sartre’ın Bulantı ve Pe- bir anlatım oluşturabilir.
yami Safa’nın Yalnızız isimli kitapları bu romanlara birer örnektir.
3. Olası cevap: Açıklayıcı anlatım biçimini kullanmıştır. Ben olsam
3. Olası cevap: İyi bir filozof olmak için iyi bir edebiyatçı, iyi bir tartışmacı anlatım biçimini kullanırdım. Bilindiği üzere tartış-
edebiyatçı olmak için de iyi bir filozof olmak şart değildir. Örne- macı anlatım okuyucuyu ya da dinleyiciyi bir düşünceye inan-
ğin Aristo iyi bir filozof olduğu hâlde iyi bir edebiyatçı değildir. dırmak amacıyla kullanılır. Ben de düşüncelerimi kanıtlamak
4. Olası cevap: Konu olarak düşünsel anlamda gelişim için yalnız- için bu anlatım biçimini tercih ederdim.
lığın gerekliliği üzerinde dururdum. Amacım insanların kala- 4. Olası cevap: “Su kaynaklarının gittikçe azaldığı günümüzde,
balıklar içindeki insanın yalnızlığını fark etmesi olurdu. Hedef herkesin üzerine düşeni yapması gerektiğine inananlardanım.
kitlem ise insanın yaşama gayesini sorgulayan bireyler olurdu. Bunun için en başta kendimiz su tasarrufu yapmalıyız. En genel
anlamda su tasarrufu, kişisel temizlikte, ihtiyaçların karşılan-
Etkinlik No.: 6
masında suyu verimli kullanmak, israf etmemek demektir. ‘Bi-
1. a) Metnin konusu Türk sözlükçülüğüdür. Metnin yazılma reysel anlamda ben ne yapabilirim ki? Yalnızca benim bir şeyler
amacı ise sergiye katılan kişilere serginin amacı ve içeriği yapmam neyi değiştirir ki?’ gibi düşünceler yanlıştır. Örneğin
hakkında kısaca bilgi vermek, onları sergiye hazırlamaktır. binalardaki su kaçaklarının sürekli kontrol edilmesi, diş fırça-
b) Metnin hedef kitlesi sergiye katılan kişilerdir. larken musluğun kapatılması, araçların sadece tazyikli suyla ve
uzun aralıklarla yıkanması gibi birçok önlem su tasarrufuna çok
c) Olası cevap: Ben de bu sergiye katılmak isterdim. Çünkü büyük katkı sağlayacaktır.” Bu yazıda tanımlama ve örneklendir-
Divanü Lugati’t-Türk’ten beri yazılan Türkçe sözlükleri meden yararlanılmıştır.
daha ayrıntılı bir şekilde öğrenmek isterdim.

414