Page 295 - Fizik 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FİZİK 9

CEVAP ANAHTARLARI
4. Yönerge 5. Yönerge
Bu etkinlikte öğrenciden verilen yönergeye uygun hareket ederek
F s = k . N formülüne ulaşması beklenmektedir.
• Çoğu zaman bir cismi harekete geçirmek bu cismi harekete devam ettirmekten
daha zordur. Cismi harekete geçirebilmek için statik sürtünme kuvvetini aşmak
gerekir. Kinetik sürtünme kuvvetinin değeri statik sürtünme kuvvetine göre
daha küçüktür.
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 9 Ders Kitabı, Sayfa
149-155.
Etkinlik No.:79
3. Yönerge
Sürtünme kuvveti, yüzeyin cinsine ve yüzeyin cisme uyguladığı
1. tepki kuvvetine bağlıdır.
2. Sürtünme kuvveti, cisimle yüzey arasında meydana gelen ve cis-
min hareket yönünün tersine etki eden kuvvettir.
Sürtünme kuvveti dönerek ötelenen cisimlerde hareketle aynı
yönde oluşur.Örneğin araç tekerlekleri dönmeye başladığında
zeminde oluşan sürtünme kuvveti aracın hareket etmesini sağlar.
3. Cisme etki eden sürtünme kuvveti cismin yüzey alanına bağlı
değildir. Aynı cisim farklı yüzey alanları üzerine bırakıldığında
cisme etki eden sürtünme kuvvetinin eşit olduğu görülür.
5. Yönerge
1. Durgun cisimlere etki eden sürtünme kuvveti statik sürtünme
kuvvetidir. Hareketli cisimlere ise kinetik sürtünme kuvveti etki
eder. Statik sürtünme kuvveti kinetik sürtünme kuvvetinden bü-
yüktür. Etkinlik No.:81
2. Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir. Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir.
Muhtemel cevaplar: Muhtemel cevaplar:
Sürtünme kuvvetinin avantajları:
Yavaşlayabilme, durabilme, atmosfere giren göktaşlarının yana- 1. Yönerge
rak yok olması vb.
Sürtünme kuvvetinin dezavantajları: 1. Ali, cismi hareket ettiremediğinden cisim kuvvet doğrultusun-
da bir yol almamıştır. Böylelikle fiziksel anlamda iş yapılmamış-
Enerji kaybı, makine parçalarının aşınması vb. tır.
3. Sayfalar arasında oluşan kuvvetin büyük olması sebebi ile kitaplar
birbirinden zor ayrılır. Kitaplar düşey bırakıldıklarında da ayrıl- 2. Tuğlaların ağırlıkları eşit olduğundan ve tuğlalar eşit yol aldık-
madan kalır. larından fiziksel anlamdaki işler eşittir. Fakat Melih, tuğlaları
daha uzun sürede çektiğinden fiziksel anlamda harcadığı güç
daha azdır.
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 9 Ders Kitabı, Sayfa
149-155. 3. Cisim, kuvvet doğrultusunda yer değiştirdiği için fiziksel an-
lamda iş yapılmıştır.
4. Melih, tuğlaları yukarı çektiğinde tuğlaların yere göre yüksek-
Etkinlik No.:80
likleri arttığından yer çekimi potansiyel enerjileri artacaktır.
4. Yönerge Böylelikle mekanik enerji artmıştır.
1. Negatif iş yapılmıştır. Negatif iş, uçak gemisinin halatı tarafından 5. Semih, okulun asansörü ile yukarı çıkarken çanta üzerinde fi-
yapılmıştır. ziksel anlamda iş yapmamıştır. Burada asansör motoru iş yap-
mıştır. Çantaya uygulanan kuvvet ile hareket doğrultusu birbi-
Uçakların kinetik enerjilerinin bir kısmı sürtünme yüzünden ısı rine paralel olduğundan fiziksel anlamda iş yapılmıştır.
2. enerjisine dönüşür. Kalan kısmı da halatın yaptığı negatif iş ile Semih, okula giderken çantaya uyguladığı kuvvet ile çantanın
halat mekanizmasında esneklik potansiyel enerjisine ve ısı ener- 6. hareket yönü birbirine dik olduğundan Semih, fiziksel anlamda
jisine dönüşür. iş yapmamıştır. Kuvvet doğrultusu ile cismin hareket yönü bir-
birine paralel ise fiziksel anlamda iş yapılmıştır deriz.
3. C > A > E > B > F > D Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim 9. Sınıf Fizik
Ders Kitabı, Sayfa 164-172.

295