Page 258 - Kimya 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 9

CEVAP ANAHTARLARI

Etkinlik No.: 24 Etkinlik No.: 26
3. Yönerge 2. Yönerge

Aşağıdaki tablo örnek olarak verilmiştir. Siz kendi hazırlayacağı- 1. Elementler periyodik sistemde, artan kütlelerine göre yerleştiril-
nız zihin haritası üzerinde cevaplarınızı gösteriniz. miştir. Potasyum elementinin atom kütlesi 39,1 atom numarası
19’dur. Atom kütlesine göre argon potasyumdan önce olmalıdır.
ATOM Fakat Mendeleyev’in sisteminde potasyum argondan sonra gel-
mektedir. Çünkü potasyum aktif metal, argon asal gazdır. Bu
durum atom kütlesine göre kimyasal özelliklerin belirleneceği ve
ATOM ALTI TANECİKLER
bir sistem oluşturulabileceğinin doğru bir yaklaşım olmadığını
Kimyasal Olaylarda Kimyasal Özelliği Rutherford Atom Modelinde göstermiştir. Sorunun üçüncü kısmının cevabı öğrenciye bıra-
Kullanılır Belirler Bilinmeyen Tanecik
kılmıştır.
Elektron Proton Nötron
2. Modern periyodik sistem, elementlerin atom kütlesindeki artışa
Yük Yük Yük
göre değil, artan proton sayısına göre düzenlenmesi gerektiğini
1- 1+ Yüksüz
ortaya çıkardı. Atomlar nötr tanecikler olduğu için proton sa-
Bulunduğu Bulunduğu Bulunduğu yısıyla elektron sayısı birbirine eşittir. Bu nedenle elektron sa-
yer yer yer
Yörünge-orbital Çekirdek Çekirdek yısı dikkate alınarak yapılacak periyodik sistemle proton sayısı
Kütlesi Kütlesi Kütlesi dikkate alınarak yapılana periyodik sistem arasında fark olma-
yacaktır.
1/1836 akb 1 akb (yaklaşık) 1 akb (yaklaşık)
3. Atom numarasıyla periyodik cetvel düzenlendiğinde, atom küt-
Nötr iki ortamda Nötr iki ortamda Nötr iki ortamda
aynı sayıda bulunabilir mi? aynı sayıda bulunabilir mi? aynı sayıda bulunabilir mi? lesindeki artışa göre düzenlenmiş olan Mendeleyev’in tablosun-
Olamaz Olamaz Olabilir (İzotop) daki tutarsızlıklar ortadan kalktı. Tellüryumun atom numarası
52, iyot elementinin atom numarası 53’tür. Bu nedenle tellür
gerçekten de iyottan daha büyük atomik kütleye sahip olsa da
4. Yönerge
periyodik tabloda iyottan önceki kutuya yerleştirildi. Bunun gibi
Nötron Sayısı (n) birkaç değişiklik yapıldı. Diğer örnek ise Ar ile K elementleri-
dir. Sonuç olarak Mendeleyev ve Moseley’in, modern periyodik
tablonun geliştirilmesinde çok önemli paya sahip oldukları inkâr
edilemez bir gerçektir.
4. Elementlerin artan atom numarasına göre düzenlenmesi duru-
munda, kimyasal ve fiziksel özelliklerinin periyodik bir şekilde
İzotop İzobar tekrar ettiği görülür. Sonuç ise bugün bildiğimiz periyodik tab-
lodur. Periyodik tabloda, elementler atom numaralarındaki birer
birer artışa göre yatay periyotlarda (enerji seviyesi) bulunurken
kimyasal özelliklerindeki benzerliklere göre dikey gruplarda sı-
ralanmışlardır.
İzoton
5. Atomların katman-elektron dağılımlarında katman sayısı ato-
Proton Sayısı (p) mun periyodik sistemdeki periyodunu, som katmandaki elekt-
0
ron sayısı ise atomun periyodik sistemdeki grup numarasına
karşılık gelmektedir.
Etkinlik No.: 25
Etkinlik No.: 27
1. Mendeleyev elementleri atomik kütleleri ve kimyasal özellikler
temelinde sınıflandırdı. 2. Yönerge
2. Mendeleyev 1. Periyodik cetveldeki elementler, artan atom numaralarına göre
sıralandığı için 119 atom numaralı element, 8. periyot 1A gru-
3. Mendeleyev’in önerdiği periyodik tabloda 8 adet grup, 12 adet buna yerleştirilir.
periyot yer almaktadır. Günümüzdeki periyodik tablo ise 18 adet
gruptan ve 7 adet periyottan oluşmaktadır. 2. Elementler keşfedildikçe aynı kütle numarasına sahip farklı ele-
4. Mendeleyev’in önerdiği periyodik tabloda elementler artan atom mentlerin periyodik sisteme yerleştirilmesi sıkıntı oluşturmuş-
kütlelerine göre sıralanmaktadır. Ancak bu durum periyodik tur. Moseley yaptığı çalışmalarla her elementin proton sayısının
tabloda atomların düzenlenmesinde bazı sorunlara yol açıyordu. farklı olduğunu ispatlayarak periyodik sistemdeki elementlerin
Moseley ise bir elementin kendine has kimyasal özelliklerinin artan atom numaralarına göre sıralanmasını önermiştir.
atom numarası (bir atomun çekirdeğindeki protonların sayısı)
tarafından belirlendiğini buldu. Bugün periyodik tabloda ele- 3. Katman-elektron dağılımında elementlerin son katmanında bu-
mentler atom numaralarına göre sıralanmaktadır. lunan elektron sayısına göre elementin grubu belirlenir. 5A gru-
bundaki elementlerin son katmanlarında 5 elektron bulunduğu
5. Atom kütlesi yüksek olan birkaç element benzer özelliklere sahip için 5A grubuna yerleştirilir.
elementleri bir arada tutabilmek adına düşük atom kütleli ele-
mentlerin önüne yerleştirilmiştir. Cr elementide böyledir. 4. Sorunun cevabı öğrencilere bırakılmıştır.
6. Yeni elementlerin keşfedilmesi için periyodik tabloda boşluklar
bırakılmıştır.

257