Page 263 - Kimya 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

KİMYA 9 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI
3. İyonik bileşiklerin adlandırma kuralı şu şekilde formülize edi- 3. İyonik bağ oluşumunda kararlı hale gelmek için elektron alan
lebilir: ametal atomunu temsil ediyor.
Katyonun adı + anyonun adı 4. İyonik bağ oluşumunda elektron veren metal atomunu temsil
Eğer değişken değerlikli bir katyon ise Katyonun adı (katyonun ediyor.
değerliğinin Romen rakamındaki karşılığı) + anyonun adı 5. Bu görsellerde iyonik ve kovalent bağ arasında ilişki kurulmaya
çalışılmıştır. Elbette alınan verilen elektronlar ve bu elektronla-
rın sayıları mevcut değildir. Elektron alan atom (– ) yükle, elekt-
Etkinlik No.: 46 ron veren atom (+) yükle yüklenir. Bu durumun da görseller
1. Furkan : (NH 4 ) 3 PO 4 üzerinden anlaşılması mümkün değildir. Aynı durum ametal
atomları arasında elektron ortaklaşması ile oluşan kovalent bağ
Ecrin : Bileşik yapmaz. için de geçerlidir. Kaç çift elektronun ortak kullanıldığı bilgisi-
Utku : Fe 3 (PO 4 ) 2 ne model üzerinden ulaşılamaz. Üstelik kovalent bağ farklı tür
Zeynep : Bileşik yapmaz. ametal atomları arasında da oluşabilir. Burada kabaca kovalent
ve iyonik bağın oluşum mantığı görseller ile temsil edilmiştir.
Aras : NH 4 OH 3. Yönerge
Dila : ZnSO 4 Sorunun cevabı öğrencilere bırakılmıştır.
Yağız : Fe 2 O 3
Ayşe : Fe 2 (SO 4 ) 3 Etkinlik No.: 49
Defne : Zn 3 (PO 4 ) 2 1. • Kovalent bağları oluşturan elektronlar her iki atomla da iliş-
Alp : Fe(OH) 3 kilidir. Kovalent bir bağda elektronlar bağı oluşturan atomlar
arasında paylaşılır.
2. Ecrin ve Zeynep’in isabet ettirdiği bölümlerde metal iyonları bu-
lunmaktadır. Metal-metal bileşik oluşturmaz. Metaller elektron • F 2 , O 2 ve N 2 moleküllerinin oluşma nedeni elektron ortaklığı-
verebilir ancak elektron alamaz. Bu nedenle metaller kendi ara- dır. Ortak kullanılan elektronlar değerlik orbitallerinde yer alır.
larında bileşik yapamaz. Değerlik orbitallerinde yer almayan diğer elektronlar bağ yapı-
mına katılmaz.
3. Furkan : Amonyum fosfat
• Bazı moleküllerde ikiden fazla elektron bağ oluşumuna katıl-
Ecrin : Bileşik yapmaz. mıştır. F 2 molekülünde flor atomlarının 2 elektronu ortak kul-
Utku : Demir(II) fosfat lanması ile tekli, O 2 molekülünde iki oksijen atomunun 4 elekt-
Zeynep : Bileşik yapmaz. ronu ortak kullanması ile çift ve N 2 molekülünde iki azot atomu
6 elektronu ortak kullanması ile üçlü bağ oluşumu gerçekleşir.
Aras : Amonyum hidroksit • Verilen örneklerde elektronun ortak kullanımı ile her atom son
Dila : Çinko sülfat katman elektron sayısını 8’e tamamlamıştır. Her atomun değerlik
Yağız : Demir(III) oksit elektron katmanı, 8 elektron ile oktet kuralına (sekizli kuralına)
Ayşe : Demir(III) sülfat uymaktadır.
Defne : Çinko fosfat 2. a) Her bileşik hem pozitif hem de negatif yüklü iyonlar içerir.
( √ )
Alp : Demir(III) hidroksit
b) Her durumda, bileşik üzerindeki toplam yük sıfıra eşittir.
( √ )
Etkinlik No.: 47
c) Pozitif yük, negatif yükü iterek bileşiğin parçalanmasını sağ-
1. LiF: Lityum florür, BaCl 2 : Baryum klorür, lar. ( X )
Al 2 O 3 : Alüminyum oksit, BaS: Baryum sülfür … ç) Pozitif yük ile negatif yükün çekimi sonucu bileşik oluşur. ( √ )
2. KOH: Potasyum hidroksit, NaNO 3 : Sodyum nitrat, d) Elektron alışverişi sonrasında oluşan iyonik bileşikte değer
Al 2 (CO 3 ) 3 : Alüminyum karbonat, MgSO 4 : Magnezyum sülfat… lik elektronları ortak kullanılır. ( X )
(c) şıkkı yanlıştır. Zıt yükler birbirini itmez çeker. Aynı yükler
3. NH 4 NO 3 : Amonyum nitrat, (NH 4 ) 2 CO 3 : Amonyum karbonat, birbirini iter. İyonik bileşiğin parçalanması içi aynı yüklerin [po-
(NH 4 ) 2 SO 4 : Amonyum sülfat… zitif (+) ile pozitif (+) ve negatif (-) ile negatif (-) yüklerin] bir
4. Negatif yüklü kökler kendi arasında bileşik oluşturmaz. Pozitif araya gelmesi gereklidir.
yüklü kök amonyum iyonudur ve bu iyon diğer negatif yüklü (d) şıkkı yanlıştır. Oluşan zıt yüklü iyonlar arası çekim nedeniyle
köklerle bileşik oluşturur. iyonik bağ oluşur. İyonik bağ elektron ortaklığı ile oluşmaz ve
elektron ortak kullanımı yoktur.
5. NH 4 F: Amonyum florür, (NH 4 ) 2 S: Amonyum sülfür,
(NH 4 ) 2 O: Amonyum oksit. 3. a) Doğru. Bu bağlar elektron değişimi yoluyla oluşmaz, bu ne-
denle iyon oluşmaz.
6. CuCl: Bakır(I) klorür, FeO: Demir(II) oksit, b) Doğru. İyonik bağlarda elektron alışverişi olur, elektronlar
Fe 2 O 3 : Demir(III) oksit, PbO 2 : Kurşun(IV) oksit. paylaşılmayacak şekilde diğer atomlara aktarılır. Kovalent bağda
ortak kullanılır.
Etkinlik No.: 48
c) Bu ifade yanlıştır. Her bir kovalent bağ iki atom arasında ger-
2. Yönerge çekleşir. Bir seferde sadece iki atom bağlanır. İyonik bağlarda
ise her bir iyonun çevresini birden fazla zıt yüklü iyon çevirir ve
1. Arı kuşlarının gagalarıyla tuttuğu çiçek, kovalent bağ oluşumun- bir iyon birden fazla iyonla bağ oluşturur. Bunun sonucu kristal
da ortak kullanılan elektronları temsil ediyor. örgü oluşur.
2. Arı kuşları, aynı tür ametal atomlarını temsil ediyor. d) Doğru. Bağ oluşumu iyon oluşumu olmaksızın elektron or-
taklığı ile gerçekleşir.

262