Page 262 - Kimya 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 9

CEVAP ANAHTARLARI
elektron alınca -2 yüklü iyon oluşur. Zıt yüklü iyonların elekt-
Etkinlik No.: 41 rostatik çekimi ile güçlü etkileşim oluşur.
2. Yönerge 4. Oluşan bileşikte zıt yüklü iyonlar birbirini çekerek büyük kris-
1. 13 Al elementinin sahip olduğu değerlik elektronu sayısı üçtür. taller oluşturur. Bu kristalde tekrarlayan yapısal birimlere birim
2. 2 He atomunun Lewis elektron formülü He şeklindedir. hücre denir.
3. Resim, bir iyonik bileşiğin kristal örgü yapısıdır. 5. Oluşan bileşikte iyonlar birbirini çok sıkı çektikleri için Li 2 O bi-
4. Bir atomun değerlik elektronları son katmanındadır. leşiği katı hâlde elektriği iletmez. Bileşik sıvı hâldeyken ve suda
çözündüğünde iyonlar hareket edebildiği için bileşik elektriği
2-
2+
Ca [ O ] Kalsiyum oksit bileşiğinin Lewis elektron formülü iletir.
şeklindedir. 2. Yönerge
İyonik bileşikler oda şartlarında katı hâlde bulunur. 1. Erime sıcaklıkları karşılaştırıldığında Na 2 O>NaF>NaCl olduğu
Nötr bir atomun bir ya da birden fazla elektron almasıyla oluşan görülüyor. Öyleyse Na 2 O bileşiğinin iyonik bağı en güçlü, NaCl
taneciğe anyon denir. bileşiğinin iyonik bağı en zayıftır.
İyonik bileşikler metal katyonuyla ametal anyonu arasında olu- 2. Verilen örnekler incelendiğinde iyon çapı azalıp iyon yükü art-
şur. tıkça zıt yüklü iyonlar arasındaki elektrostatik çekimin arttığı
dolayısıyla iyonik bağın gücünün arttığı görülür.
Bir atomun son katmanındaki elektronları sekize tamamlaması-
na oktet kuralı denir. Etkinlik No.: 44
16 S elementi periyodik tablonun 6A grubundadır. 1. Cu 2 O, Na 3 N, CuBr 2 , Fe(OH) 2 , Zn 3 (PO 4 ) 2 , Al 2 S 3 , AgNO 3 ,
Lewis yapısı bir element sembolü ve elementin son katmanında-
ki elektronlardan oluşur. Fe 2 (CO 3 ) 3 , MgCl 2
İyonik bileşiklerin yapısal birimleri formül birimle ifade edilir. 2. Cu 2 O : Bakır(I) oksit
Na 3 N : Sodyum nitrür
Etkinlik No.: 42 CuBr 2 : Bakır(II) bromür
1. Yönerge Fe(OH) 2 : Demir(II) hidroksit
1. Seçilen kartlar 20 Ca ve 9 F olsun. Lewis elektron nokta formülleri Zn 3 (PO 4 ) 2 : Çinko fosfat
Ca ve şeklindedir. Al 2 S 3 : Alüminyum sülfür
F
2. Biri metal diğeri ametal olduğu için iyonik bağlı bileşik oluşur.
-
3. Ca +2 F → [ F ] Ca [ F ] - AgNO 3 : Gümüş nitrat
2+
Fe 2 (CO 3 ) 3 : Demir(III) karbonat
2. Yönerge MgCl 2 : Magnezyum klorür
MgO ve MgCl 2 bileşiklerinin katyonları aynıdır. Fakat oksije-
nin iyon yükü klorun iyon yükünden büyüktür. Ayrıca oksije- 3. Demir değişken değerlikli metaldir. FeO bileşiğinde 2+,
nin yarıçapı klorun yarıçapından küçüktür. Bu nedenle MgO Fe 2 O 3 bileşiğinde 3+ iyon yükünü almıştır.
bileşiğinin erime noktası, MgCl 2 bileşiğinin erime noktasından
büyüktür. Etkinlik No.: 45
CaF 2 ve CaCl 2 bileşiklerinin katyonları aynıdır. Fakat flor iyonu- 1. Yönerge
nun yarıçapı klor iyonunun yarıçapından küçüktür. Bu nedenle
CaF 2 bileşiğinin erime noktası CaCl 2 bileşiğinin erime noktasın- 1.
dan büyüktür.
NaCl ve CaO bileşiklerinde CaO bileşiğinin hem iyon yükleri
büyüktür hem de iyon yarıçapları küçüktür. Bu nedenle CaO
bileşiğinin erime noktası, NaCl bileşiğinin erime noktasından
büyüktür.
3. Yönerge
1. AlCl 3 , NaNO 3 ve NaCl iyonik bağlı bileşik olduğu için molekül
değildir.
2. AlCl 3 , NaCl, NaNO 3 bileşiklerinin yapısal birimlerindeki iyonlar
sıvı hâlde hareket ederek elektriği iletir. HNO 3 , H 2 SO 4 , C 2 H 5 OH
bileşiklerinin yapı birimi moleküldür. Moleküller nötrdür, bu
yüzden bileşikler elektriği iletmez.
Etkinlik No.: 43
1. Yönerge
3Li ve 8O atomlarını seçen bir öğrenci için cevaplar şu şekilde
olmalıdır:
1. Metaller elektron vermeye, ametaller elektron almaya yatkındır. 2. Yönerge
Bu yüzden bu bileşikte lityum atomu 1 elektron verir, oksijen
atomu 2 elektron alır. 1. I, II, IV, VII ve VIII numaralı alıştırmalar yanlıştır. Kerem, ödev-
2. Oksijen atomu 2 elektron alınca oktetini tamamlar. Lityum ato- den geçer not alabilmek için bu alıştırmalardan en az birini doğ-
mu ise 1 elektron verince dubletini tamamlar. Bu nedenle 2 lit- ru cevaplamalıdır.
yum atomu 2 elektron verir. Bileşikte 2 metal atomu, 1 ametal 2. I, II, IV, VII ve VIII numaralı bileşiklerin doğru formülleri şu
atomu bulunur. şekildedir:
3. Lityum atomu elektron verince + yüklü iyon, oksijen atomu I. Ca(CH 3 COO) 2 II. MgSO 4 IV. Fe 2 O 3
VII. NH 4 NO 3 VIII. KOH

261