Page 277 - Tarih 9 | Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİH 9 148

6.ÜNİTE > Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk İslam Devletleri Kazanım 9.6.5: Büyük Selçuklu Devleti’nin yönetim ve toplum yapısını kavrar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Tarihsel Analiz ve Yorum Becerisi
Etkinlik İsmi SELÇUKLULARDA KÜLTÜREL FAALİYETLER 20 dk.
Amacı Büyük Selçuklu Devleti’nin bilimsel ve kültürel faaliyetlerini yorumlayabilme. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki soruları metinden hareketle cevaplayınız.

Tuğrul Bey’den itibaren hükümdarlar ve Türk büyükleri İslam dünyasının her tarafını cami,
medrese, kütüphane, tıp mektebi, hastane, imaret, zaviye ve kervansaraylar ile doldurmuşlardır.
Türkistan kütüphaneleri çok eski ve zengindir. İbn-i Sina Buhara’da, Samani hükümdarının kim-
senin görmediği kitaplarla dolu bir kütüphanesinde, tetkikler yapmıştır. İslam dünyasında çok
büyük kütüphaneler vardır fakat Moğol İstilası ile çoğu mahvolmuştur. Hülagü ile birlikte Bağdat
ve Suriye seferlerine katılan Nasreddin Tusi, bu kargaşada topladığı kitaplardan Meraga’daki bü-
yük rasathane yanında bir kütüphane kurmuştur ki burada 400 bin cilt yazma eser toplanmıştır.
Melikşah, büyük paralar harcayarak önce İsfahan’da sonra da Bağdat’ta birer rasathane kurdur-
muştur. Burada devrin büyük matematik ve astronomi âlimleri olan Ömer Hayyam, Ebu’l-Mu-
zaffer İsfizarî, Meymün bin-Necib el-Vasitî ve başkalarını rasat işlerine memur etmiştir. Bu ra-
satlardan sonra Melikşah’ın “Celaleddin” lakabına nispetle yeni bir Celâli takvimi hazırlanmıştır.
Bu takvime göre 21 Mart 471 H. / 1079 yeni bir tarih başlangıcı olarak kabul edilmiş ve takvim
hazırlanırken güneş yılı esas alınmıştır.

Atçeken, Z. - Bedirhan, Y. (2012). Selçuklu Müesseseleri ve Medeniyeti Tarihi.
Konya: Eğitim Yayınevi. (s.174’ten düzenlenmiştir.)

1. Selçuklu Dönemi’nde inşa edilen yapıları, genel amaçlarına göre sınıflandırınız.

Sosyal:

İlmî:
Mali:

2. Türkistan kütüphanelerinin çok eski ve zengin olmasının kültürel hayata etkileri neler olabilir?

3. “Selçuklu Dönemi’nde astronomi alanında çalışmalar yapılmıştır.” yargısını metindeki hangi kanıt-
larla destekleyebilirsiniz?

275
Hazırlayan: Süleyman YILDIZ