Page 345 - Türk Dili ve Edebiyatı - 9 | Beceri Temelli

175 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 9 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

1. Âbide Doğan; Aka Gündüz’ü toplum gerçekleriyle iç içe olan, toplum sorunlarını anlatan, insan
gerçeği üzerine eğilen, realist bir sanatçı olarak tanıtmıştır. Buna göre Aka Gündüz’ü realist çizgide
eserler vermeye yönlendiren sebepler neler olabilir?

2. Yönerge Aşağıdaki parçayı okuyunuz. 2. soruyu bu parçadan yararlanarak cevaplayınız.

Türk edebiyatında Millî Mücadele konusu Aka Gündüz dışında Halide Edip, Samim Kocagöz,
Nâzım Hikmet gibi pek çok sanatçı tarafından işlenmiştir. Bu sırada yazarlar; eserlerinde insan-
ların yaşadıkları sıkıntıları, yönetimi elinde bulunduranların yaptıkları adaletsizlikleri, savaşın
yıkıcılığını ve yıpratıcılığını vb. dile getirmişlerdir. Böylece eserlerinde dönemin fikrî ve siyasi
anlayışını, estetik bir anlayışla harmanlamayı başarmışlardır.

2. Sizce bu anlayışla eser veren sanatçılar, sözü edilen başarıyı nasıl sağlamışlardır?

3. Okuduğunuz metinden hareketle Aka Gündüz’ün eserleri için Stendhal’ın “Roman, yol boyunca
gezdirilen bir aynadır.” sözü kullanılabilir mi? Neden?

3. Yönerge Yusuf Ziya Ortaç’ın “Portreler” adlı eserinden alınan ve Mithat Cemal Kuntay’ın anlatıldığı
aşağıdaki parçayı okuyunuz. 4. soruyu bu bölümü de göz önünde bulundurarak cevaplayınız.

Şairdi. Güzel şair, gür sesli şair. Kelimenin de tadını alırdı kafiyenin de… Adı şarlatan bir şöh-
rete kanatlanmadıysa, edebiyatın siyasetini yapmadığı içindir. Biraz da elindeki kalem, vatanını,
milletini, tarihini konuşmaktan, kalbini konuşmaya pek az vakit bulduğu için!
Kitabının adı bile bunu söylüyor bize: Türk’ün Şehnâmesi!
Son sahifede sıralanan şiirlerin isimlerine bakınız: Yurt Duyguları, Atatürk’ün Heykeli Önünde,
Gazi’ye, Atatürk’ün Cenazesi Ankara’da Karşılanırken, Büyük Ölü’ye, Millî Hâkimiyet Şarkısı
(…)
İster acı olsun, ister sevinç, her büyük günde onun sesi vardır. Cumhuriyet’in onbeşinci yıldö-
nümünde yazdığı şiirden dört mısra alıyorum:
Asrın yaşamak hakkını vermez sana kimse,
Sen asrını, üstünde izin varsa benimse!
Bayrakları bayrak yapan üstündeki kandır,
Toprak, eğer uğrunda ölen varsa vatandır.

4. Aka Gündüz’ün anlatıldığı metni de göz önünde bulundurarak sanatçıların fikrî, sosyal ve siyasi
yönlerini eserlerine yansıtmaları ile ilgili neler söyleyebilirsiniz?

344
Hazırlayan: Dr. Döndü KARACA