Page 537 - Türk Dili ve Edebiyatı - 9 | Beceri Temelli

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 9 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

ÜNİTE CEVAP ANAHTARI
kaygısı görülür. Cümle de bu niteliklere uygun biçimde kurul- cedir. Üslup nasıl olursa olsun konu daima ana duygu bakımın-
muştur. Yazarın kişisel üslubu, metnin oluşturulduğu dönemin dan ön plandadır.
dil ve anlatım alışkanlıkları da cümlenin kurulmasında etkili
olmuştur. Cümlelerde ise kesin yargı ortaya konmaktadır. Cüm- 2. Konu, daha az ayrıntı ile aktarılırdı ve yazma amacı, günlük ola-
lede kullanılan anlatım türü açıklamadır. Yazar, okuyucuya bilgi yın ayrıntılarına girilmeden doğrudan aktarılırdı.
vermek istemiştir. 3. Salâh Birsel, günlükte şiirle ilgili genç bir şaire cevap veriyorsa
da aslında bütün şair adaylarına seslenerek onları hedef kitlesi
Etkinlik No.: 226
olarak belirlemiştir.
1. Metinde yapılacak değişiklikleri elli yıl ve hayal gücü sınırlan- Etkinlik No.: 229
dıracaktır. Metinde yer alacak kişiler ve onların özelliklerini
öğrencilerin hayal gücü belirleyecektir. Yeni kavramlar ise gü- 1. İlk günlük metni, yazarın o gün içerisinde yaptıklarını, yaşadık-
nümüzün ve sonrasının bilim ve teknolojisindeki gelişmelerle larını ve bunlarla ilgili duygu ve düşüncelerini ortaya koymak
oluşacaktır. Bu kavramlardan bazıları var olan kavramlar ya da amacıyla yazdığı bir günlüktür. İkinci günlük ise edebiyatla ilgili
üst sürümleri olarak önerilebilir: “man 3.0, trans hümanizm, bir konu olan romantizm akımı hakkında yazarın görüş ve dü-
endüstri 5.0, trans genetik, android, asgardia, holografik eğitim, şüncelerini ortaya koymak amacıyla yazdığı bir günlüktür. Bu
dijital tusunami, dijital göçebelik vb.” ya da hayal gücüyle şekil- amaçlar doğrultusunda genel bir özellik belirlenirse “Günlükler,
lenen yepyeni kavramlar olabilir. Günlükte bugün meşhur olan günlük yaşantılar, olaylar ve durumları, yaşananların kişiye his-
kişilerin bazılarının adının geçmesi beklenirdi. Çünkü Cemil settirdiklerini ve düşündürdüklerini ortaya koymak; sanat, ede-
Meriç, günlüğünde düşüncelerini geçmişteki meşhur insanlar biyat gibi herhangi bir konuda görüş ve düşünceleri açıklamak
üzerinde temellendirmiş ve sözü yaşadığı zamandaki ünlü ki- için yazılabilir.” şeklinde bir çıkarımda bulunmak mümkündür.
şilere getirmiştir.
2. Adalet Ağaoğlu’na ait günlük metni, yazarın hayatındaki bir gün
2. Günlük metninde gerçek olay ve kişiler hakkında doğru bilgiler içinde gerçekleşen bazı olaylar ve bunlar hakkındaki duygu ve
verildiği için günlük tarih yazımında kullanılabilir. Dolayısıyla düşüncelerini içermektedir. Bu hâliyle günlük, yazarın kendisine
günlüğü bulan tarihçi, metni tarih yazımında kullanabilir. Çün- özel olarak tutulduğu izlenimi uyandırmaktadır. Fakat karşımı-
kü günlükler, yaşanan olaylar ya da çeşitli konularda ve gerçek za alıntılanarak çıkışı, günlüğün yayımlandığını göstermektedir.
kişiler hakkında içten yazılar olduğu için günlüklerin inandırı- Cemil Meriç’e ait günlük ise sanat ve fikir hayatıyla ilgili okuyu-
cılık yönü yüksektir. Bu yönüyle günlükler, tarih için bir belge culara hitap etmektedir. Bu hâliyle kişiye özel olmaktan çok ge-
niteliğindedir. nel okuyucuya yönelik olarak günlüğün yayımlanacağı etkisini
uyandırmaktadır. Karşımıza alıntılanarak çıkışı da yayımlandı-
3. Metinde çok fazla değişiklik olması beklenmezdi. Zira bu gün- ğının ispatıdır. O hâlde günlükler, kişisel hayatla ilgili olsa da ya-
lüğün yayımlanmak üzere yazıldığı okuyucuya yönelik ifadeler- yımlanma potansiyeline sahiptir, hele de topluma mal olmuş bir
den anlaşılmaktadır. Yayımlanmak üzere yazılan bir günlükle kişiye ait ise. Sonuç olarak günlük türünün hedef kitlesi ile ilgili
blog metni benzer içerikte olabilirdi. Çünkü okuyucuyla etkile- çıkarılacak genel özellik “Günlüklerin hedef kitlesi özel hayatla
şim göz önünde tutulurdu. Blog metni, doğrudan yayımlanmak ilgili ise yazarın kendisidir, genel konularla ilgili ise genel oku-
üzere yazılır. Bu yüzden blog metninin oluşumunda toplumsal yucudur. Fakat yazarı tanınmış olsun ya da olmasın günlükler
bir etkileşim olması kaçınılmazdır. Çünkü okuyucunun (takip- yayımlandıklarında hedef kitlesi genel okuyucu olur.” şeklinde
çi) konu hakkındaki düşüncelerinin neler olacağı, metnin altına bir çıkarımda bulunmak mümkündür.
yorumunu hemen yazabileceği hesaba katılırdı.
3. a) Bu etkinliği her öğrenci kendi düşüncelerine göre gerçekleşti-
Etkinlik No.: 227 recektir.
Adalet Ağaoğlu’na ait günlük metni yazarın hayatındaki bir
1. Metinlere bakıldığında tarih boyunca insanların yaşantılarını gün içinde gerçekleşen bazı olaylar ve bunlar hakkındaki
farklı amaçlarla (unutmamak, bilgi ve duygularını paylaşmak duygu ve düşüncelerini içermektedir. Günlük, blog metnine
vb.) kaydetmek için günlük tuttuğu görülmektedir. Günlükler, dönüştürülürken güvenlik ve özel hayatın gizliliği gereği çok
günü gününe yazıldığı için yazarını etkileyen tarihî, sosyal, kül- özel bilgilere yer verilmeden yazan kişinin kendisine ait bir
türel olaylara günlüklerde yer verildiği de görülür. 21. yüzyılda günün anlatımı şeklinde blog metni hâline getirilebilir. Cemil
bile tüm teknolojik gelişmelere rağmen bu alışkanlık teknolojiye Meriç’e ait günlük ise sanat ve fikir hayatıyla ilgilidir. Bu gün-
ayak uydurarak devam etmektedir. Bu sayede yaşanılan döne- lüğü blog metnine dönüştürme esnasında alan bilgisi gerekti-
min kültürel, sosyal, tarihî gelişimlerini birinci elden takip ede- ği için çok büyük değişiklikler yapılamaz. Ama daha önceden
bilmek mümkün olmaktadır. konuyla ilgili edinilmiş bilgiler varsa onlar eklenerek günlük,
blog metnine dönüştürülebilir.
2. Olası Cevaplar:
Blog yazarlığı, daha geniş bir hedef kitleye hitap ettiği için b) Sonuç olarak günlükler, blog metnine dönüştürülünce konu,
amaç ve hedef kitle bakımından hemen hemen aynı kala-
ruzname ve günlük yazarlarının biçemleri de değişirdi. Ayrıca caktır. Fakat blog, günlük gibi kâğıt üzerinde basılı değildir,
ruznameler, sadece tutulan kısa arşiv kayıtları olarak kalmaz, elektroniktir. Blog, günlüğün çağın şartlarına ayak uydurmuş,
görsellerle de desteklenerek zengin bir tasarıma dönüşebilirdi. güncellenmiş hâli gibidir.
Günlükler de artık yayımlanma amacı taşıdığı için daha sanatsal
konular içerebilir, yazarın dönem olaylarına kişisel ve toplumsal Etkinlik No.: 230
yorumları ile zenginleşebilirdi.
1. Yazma etkinliği, öğrencinin birikimine ve hayal gücüne göre şe-
Etkinlik No.: 228 killenecektir.
Örnek: Bu ülkede cumhuriyetin tüm kazanımlarına rağmen ka-
1. Olası Cevaplar: dın olmak hâlâ çok zor. Yıl olmuş 1978, kadın ve çocuk sağlığına
Yazara katılıyorum çünkü bana göre de önemli olan şiirin ne an- dair bir dergi daha ilk kez akla getiriliyor. Üstelik ayda bir de
lattığı değil nasıl anlattığıdır. Yazarın üslubu, ele alınan konuyu yazı isteniyor benden. Ama ben, ah ben… İçimde fırtınalar ko-
bakış açısını belirleyecektir. parken, kendimi bu kadar yılgın hissederken nasıl olur da aklı
Yazara katılmıyorum çünkü bana göre şiirde önemli olan düşün- başında yazılar yazabilirim ki…

536