Page 42 - Biyoloji 11 | 1. Ünite

1.5.3. SOLUNUM SİSTEMİ RAHATSIZLIKLARI

İNSAN FİZYOLOJİSİ
Solunum sistemindeki rahatsızlıklar genellikle solunum yollarındaki daralma, tıkanma, bozulma ya da
enfeksiyon gibi nedenlerle ortaya çıkar. Zaman zaman acı verici olabilen solunum sistemi rahatsızlıkları,
insanın yaşam kalitesini düşürdüğü gibi başka hastalıkları da tetikleyebilir. KOAH ve astım solunum sis-
temi rahatsızlıklarındandır.

KOAH

KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) bronşlarda uzun süre devam eden tıkanıklık sebebiyle
oluşan bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlığın en önemli nedeni tütün ve tütün mamulleri kullanımıdır. Bu
mamüllerin dumanından etkilenen kişilerde de bu hastalık görülebilir. Bununla birlikte hava kirliliği, ge-
netik özellik, yaş, cinsiyet, iş ortamında kullanılan kimyasallara ve toza maruz kalma önemli risk faktörleri
arasındadır. Uzun süre duman ya da başka maddelerin solunması, bronş ve bronşçuklarda kronik enfek-
siyonlar oluşmasına neden olur. Bu enfeksiyonlar, solunum yollarındaki koruyucu mekanizmayı bozar.
Zamanla öksürük, balgam çıkarma, nefes darlığı ve çabuk yorulma gibi belirtiler ortaya çıkar. KOAH
hastalarında kalp yetmezliği ve kalpte düzensiz çalışma durumu da görülebilir. Uzun süreli ataklar akciğer
kanseri oluşumuna neden olur.

Astım
Bronşçuklarda mukus salgısının çok fazla artması ve düz kasların kontrolsüz kasılması (spazm) sonucu
oluşan bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlık, solunum yollarında kronik daralmaya neden olur (Görsel 1.5.9).
Polenler, mantar sporları, kirli ve tozlu hava, bazı besinler ve çeşitli ilaçlar astıma neden olabilir. Genetik
yatkınlık da astım rahatsızlığının oluşmasında etkilidir. Astımlı bireylerde hışıltılı nefes, göğüste sıkışma
ve öksürük nöbetleri görülür.

Düz kaslar
Kasılma

Sağlıklı Daralmış
bronş bronş

Görsel 1.5.9: Astıma bağlı olarak akciğerde solunum yollarında daralma

146