Page 40 - Biyoloji 12 | 1.Ünite

Bu uygulamada öncelikli olarak geni klonlanmak istenen canlıya ait
DNA ve vektör olarak kullanılacak bakteri DNA’sı (plazmit) özel yön-
temlerle saf olarak izole edilir. İzole edilen DNA’daki istenilen gen ve
bakteri plazmiti aynı restriksiyon enzimi ile kesilir. Kesilen gen ve plaz-
mit, uygun koşullarda DNA ligaz enzimi ile birleştirilir.
Bu işlem sonucunda elde edilen DNA, rekombinant DNA olarak isim-
lendirilir. Yeni özelliğe sahip plazmit tekrar bakteri hücresine aktarılır.

Rekombinant bakteriler, uygun kültür ortamında çoğaltılır ve böylece
istenen gen de klonlanmış olur (Görsel 1.39).

Rekombinant DNA teknolojisi, günümüzde çeşitli hastalıkların tedavisi
için hormon, antibiyotik ve antikor üretme amacıyla sıklıkla kullanıl-
maktadır.

Özellikle rekombinant DNA teknolojisi kullanılarak bitkilerde ürün veri-
mi ve kalitesi artırılabilmektedir. Bu yöntemle bitkilerin soğuğa, kurak-
lığa, virüslere ve yabani ot mücadelesinde kullanılan ilaçlara (herbisit)
karşı dirençli olması sağlanabilmektedir. Ayrıca özellikle kültür bitkile-
rinde tek bir doku hücresinden olgun bitkiler oluşturulabilmektedir.
Tarımda biyoteknolojik çalışmalar, bitkilerin besin değerini ve kalitesi-
ni artırmak için de kullanılmaktadır. Pirinç, buğday, soya fasulyesi ve
yonca gibi bitkilere uygun genler aktarılarak besin değerlerinin yüksek
olması sağlanmıştır.

İstenilen geni taşıyan
hücre
Bakteri Plazmit
Bakteri plazmiti
ve istenilen geni
taşıyan DNA’nın
izole edilmesi

Plazmit ve istenilen geni
Kesilen genin DNA ligaz ile
plazmite yapıştırılması taşıyan DNA’nın restriksiyon
enzimiyle kesilmesi

Elde edilen rekombinant
DNA’nın bakteriye
aktarılması

Rekombinant DNA içeren
bakterilerin çoğaltılması

Görsel 1.39: Bakteriden gen klonlaması

1. ÜNİTE 54