Page 34 - Biyoloji 9 | 2.Ünite

Diyaliz
Seçilmiş moleküllerin seçici geçirgen zardan difüzyonuna diyaliz
denir. Diyaliz, bir çözeltideki çözünmüş belirli maddelerin, seçici
geçirgen zarın diğer tarafına konulan farklı bileşime sahip bir çö-
zelti aracılığı ile değiştirilme işlemidir.
Diyaliz genellikle çözünebilen maddelerin konsantrasyonunu dü-
şürmeyi amaçlar.
Böbreklerdeki işlev bozukluklarının tedavisinde böbrek nakli
oldukça önemlidir. Böbrek bağışı sayesinde bir insanın hayatı
kurtarılabilir. Bir diğer tedavi yöntemi de diyalizdir. Bu yöntemle
(Görsel 2.33), böbrekler tarafından süzülüp atılamayan zararlı
maddeler ile suyun fazlası seçici geçirgen bir zardan geçirilerek
Görsel 2.33: Diyaliz makinesine madde yoğunlukları özel olarak ayarlanmış diyaliz sıvısına alınır.
bağlı bir böbrek hastası
Hemodiyaliz denilen bu işlem sırasında hastadan alınan kanın
içeriği, diyaliz makinesi yardımıyla düzenlenir ve kan hastaya geri
verilir (Görsel 2.34).

Pıhtılaşmayı Temiz
önleyici madde diyaliz
sıvısı Kandan atıkları almış
olan diyaliz sıvısı
Pompa

Filtre
Kirli kan
Kirli Kirli
kan kan

Temiz
kan
Kirli
kan
Temiz
kan

Atar ve toplardamar
bağlantısı
Görsel 2.34: Hemodiyaliz yöntemi

b) Osmoz

Suyun çok yoğun olduğu ortamdan az yoğun olduğu ortama doğru
seçici geçirgen zardan geçişine osmoz denir. Osmoz suyun
difüzyonudur.
Görsel 2.35.a’daki düzenekte başlangıçta Z kolundaki sükroz
yoğunluğu yüksek, Y kolundaki sükroz yoğunluğu düşüktür. Sükroz,
seçici geçirgen zardan geçemeyecek kadar büyüktür; daha küçük
olan su molekülleri çok bulunduğu Y kolundan daha az bulunduğu
Z koluna doğru geçer.

114
Hücre