Page 19 - Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi | 3.Ünite

3.2.5. Atatürk Önderliğindeki Türk Millî Mücadelesi’nin Bağımsızlık Mücadelesi
Veren Milletlere Etkisi

Mustafa Kemal’in (Görsel 3.15) Anadolu’da emperyalistlere karşı başlattığı Türk Millî Mücadelesi,
XX. yüzyılda emperyalizme ilk büyük darbeyi vurmuştur. Mustafa Kemal; Kurtuluş Savaşı’ndaki rolü
ve savaş sonrası gerçekleştirdiği siyasi, ekonomik, kültürel ve sosyal alanlardaki inkılap hareketleriyle
geri kalmış ve sömürge durumundaki milletlere örnek teşkil etmiştir.
Millî Mücadele yıllarında İslam dünyası emperyalizmin baskısı altındadır. Fas, Cezayir, Tunus,
Libya, Mısır, Hindistan, Suriye ve Irak Müslümanları kendilerine önderlik edecek bir gücün arayışı için-
dedirler. Hatta emperyalizme karşı ortak bir cephenin oluşturulması en büyük dilekleridir. Dönemin en
güçlü emperyalist devleti olan İngiltere’nin İslam coğrafyasındaki sömürge uygulamaları Müslüman-
ların tepkisini artırmıştır. İngiliz Başbakanı Lloyd George’un 26 Şubat 1920’de Avam Kamarasında
söylemiş olduğu “Biz dünyanın en büyük İslam devletiyiz. Britanya İmparatorluğu nüfusunun dörtte biri
Müslüman’dır.” şeklindeki sözleri, İslam dünyasındaki İngiliz egemenliğinin açık kanıtıdır.
Mustafa Kemal Atatürk’ün Batı emperyalizmi ve sömürgeciliğine karşı Türk milletiyle bütünleşerek
verdiği savaş ve bu savaşın sonunda kazandığı zafer, mazlum milletlere bağımsızlık umudu vermiştir.
Atatürk ilk kez Batılı emperyalistlerin mağlup edilebileceğini mazlum milletlere göstermiştir. Bu durum
dünyada pek çok millet üzerinde etkili olmuştur. Bu etkinin Fas’tan Endonezya’ya kadar uzanan geniş
İslam dünyasında ve birçok Afrika ülkesinde ne kadar derin olduğu, bu toplumların bağımsızlıkları-
na kavuştuklarında ifade ettikleri Atatürk hayranlığında görülür. Tunus’ta Habib Burgiba’nın, Mısır’da
1952’de krallığı deviren Genç Subaylar Hareketi üyelerinin, Endonezya’da Sukarno’nun açıklama-
ları bunu göstermektedir. Falih Rıfkı Atay, 1943’te Hindistan’da Gandi’nin kayınpederinin “Biz, Doğu
milletlerinin Batı emperyalizminden tam bağımsızlıkla kurtulabileceğine Atatürk’ün zaferiyle inandık.”
dediğini nakleder.
Atatürk ve Millî Mücadele, Hindistan’da Gandi, Pakistan’ın kurucusu Muhammed Ali Cinnah, Ceza-
yir milliyetçileri ve Afrika ile Asya’nın diğer mazlum milletleri için örnek olmuştur. Cezayir’de Fransızla-
ra karşı girişilen savaşta gönüllülerin kimliklerini öğrenmek isteyen Fransızlar, her defasında Mustafa
Kemal’in kalpaklı fotoğrafını bulmuşlardır. Atatürk, ezilen milletlere sadece bağımsızlık mücadeleleri-
ne girişme konusunda değil, inkılapçı hareketleri gerçekleştirme ko nusunda da yol gösterici olmuştur.

Görsel 3.15: Mustafa Kemal Atatürk
111