Page 23 - Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi | 3.Ünite

asansörcülük, sayaç okuyuculuğu gibi işler yaptılar. 1920’li yıllardan sonra kadınlar elektrikli aletler,
tekstil, gıda üretimi gibi iş alanlarında çalışmanın yanında ticaretle de uğraştılar.
1929 Dünya Ekonomik Buhranı ile kadın iş gücü sayısında yaşanan azalma, II. Dünya Savaşı’nda
yerini artışa bıraktı. II. Dünya Savaşı’yla kadının üretimdeki rolü ön plana çıktı. Ancak savaş sonrası
cepheden gelen askerlerin işlerinin başına geçmeleri, kadınların işlerini kaybetmelerine neden oldu.
Kadınlar daha düşük ücretlerle çalışma durumunda kaldı. Kadınlarla erkekler arasındaki maaş farkı
açılmaya başladı.
Savaş sonrası orta sınıfın eğitimli kadınları kendilerine biçilen rollerden hoşnut olmadı. Simone de
Beauvoir (Simon dö Bavuar) kadının rolünü doğanın değil yasaların, gelenek ve ön yargıların belirledi-
ğini ifade etti. 1960’lı yıllarda düşünce yapısında değişimler yaşanmaya başladı. Bu dönemde pek çok
kadın hareketi doğdu. 1966’da Amerikalı Betty Friedan’ın (Beti Firidın) kurduğu National Organization
For Women [Neyşınıl Organizeyşın For Vumın (NOW)] bir baskı grubu olarak ortaya çıktı. Bu gruplar iş,
maaş eşitliği, doğum kontrolü gibi konularda geleneksel düşüncenin dışına çıktılar. Eğitim düzeyi artan
kadınlar, siyasal ve sendikal mücadelede aktif rol oynayıp cinsiyete dayalı her türlü ayrımcılığa karşı
çıktılar.

3.3.2. ABD Ekonomik Politikalarının Para Piyasalarına Etkileri

1945 yılından sonra iki kutuplu olarak şekillenen dünyada Avrupa sanayisi âdeta yok oldu, yaklaşık
15 yıl süresince ABD’ye kaçan sermaye, kapitalizmin merkezini Londra’dan New York’a taşıdı. ABD’de
ekonomik, askerî, teknolojik ve bilimsel gelişmeler yaşanarak çok büyük bir zenginlik ortaya çıktı. Savaş
sonrasında ABD, sınırlı sermaye mallarının tek kaynağı hâline geldi ve Avrupa’yla gelişen ticarette dolar,
etkin olarak kullanılmaya başlandı.
1944 yılında yapılan görüşmeler sonucunda ABD ve İngiltere’nin öncülüğünde uluslararası para sis-
temi olarak Bretton Woods (Bırettın Vuds) sistemi kuruldu. Buna göre ABD’nin Washington kentinde
Uluslararası Para Fonu ve Dünya Bankası kuruldu. Yeni oluşturulan uluslararası para sistemi ile dolar
altına, diğer ülke paraları ise dolara göre sabitlendi. Bu şekilde ABD doları dünyada temel para birimi
hâline geldi.

Tablo.5: 1870-1989 Reel GSYİH Büyüme Oranları
1870-1913 1913-1950 1950-1973 1973-1989
Avustralya 3,5 2,2 4,7 3,1
Avusturya 2,4 0,2 5,3 2,4
Belçika 2,0 1,0 4,1 2,1
Kanada 4,1 3,1 5,1 3,6
Danimarka 2,7 2,5 3,8 1,7
Fransa 1,5 1,1 5,0 2,3
Almanya 2,8 1,3 5,9 2,1
İtalya 1,9 1,5 5,6 2,9
Japonya 2,3 2,2 9,3 3,9
İsveç 2,2 2,7 4,0 2,0
İsviçre 2,1 2,6 4,5 1,3
İngiltere 1,9 1,3 3,0 2,0
ABD 4,5 3,9 2,8 3,6
Aritmetik ortalama 2,4 2,5 2,0 4,9

Bilsay Kuruç, Bretton Woods Antlaşması’nın 70. Yılı, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
Dergisi, cilt 34, sayı 1.

115