Page 28 - Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi | 3.Ünite

Başkanı Jimmy Carter’ın (Cimi Kartır) da etkisi ile Amerika Millî Olimpiyat Komitesi, 1980 Moskova
Olimpiyatları’na takım göndermeme kararı aldı. Bu karar, ardından pek çok ülkeyi de sürükledi. Arala-
rında Türkiye Cumhuriyeti’nin de olduğu 80 ülke, boykot ederek Moskova’daki oyunlara katılmadı. Buna
karşılık olarak SSCB de 1984 Los Angeles ( Los Encılıs) Olimpiyat Oyunları’nı boykot etti. SSCB ile on
üç sosyalist ülkenin de boykot ettiği bu oyunlara sosyalist ülkelerden sadece Romanya katıldı. Bu uygu-
lamalarla spor, açıkça siyasal bir araç olarak kullanıldı. 1988’de Seul’de yapılacak oyunları, yıllardır düş-
man olan Kuzey ve Güney Kore paylaşmak istedi. Çıkan anlaşmazlıklar sonucu Kuzey Kore, Etiyopya
ve Küba; Güney Kore’yi boykot ederek olimpiyatlara katılmadı. Boykotlara zaman zaman Afrika ülkeleri
işgal sebebiyle, Arap ülkeleri ise savaş sebebiyle katılmadı.

3.3.6. Soğuk Savaş Dönemi’ndeki Bilimsel Gelişmeler

Nükleer Enerji
NÜKLEER SANTRALLER

İngiltere, ilk genel ticari nük-
leer santralini (Görsel 3.25) Ekim
1956’da Calder Hall’de (Kaldır Hol)
açtı. Onu Dumfriesshire [Damfrişayr
(1959)], Gloucestershire (Gıloscıs-
tırşeyr), Essex [Essez (1962)] ve
Cumberland [Kanbırlend (1963)] iz-
Görsel 3.25: Nükleer santral
ledi.
II. Dünya Savaşı sonrası bilimsel alandaki büyük iler- Fransa, 1956’da Bagnols-sur-Ce-
lemelerde ABD’nin ağırlığı arttı. Teknik gelişmelerin te- ze’de (Benyöln sü sez) ilk nükleer
mel alanlarından biri, siyasi ve sembolik öneminden do- elektrik santralini açtı.
layı nükleer enerji oldu. Nükleer fizikten doğan bilgiden Almanya, 1956’da bir Atom Ener-
ilk önce askerî alanda yararlanıldı. Amerika ve SSCB, jisi Bakanlığı kurdu ve ilk reaktörünü
bu alanda nükleer silah yarışının içine girdi. 1962’de Bavyera’daki Kahl’da açtı.
Nükleer enerjinin sivil alanda kullanımı, elektrik üreti- Nükleer enerji kapasitesindeki
mini sağladı. 1973’te yaşanan petrol krizi Batılı ülkelerin hızlı artış 1950’den 1980’e kadar
nükleer enerjiye verdikleri önemi artırdı. Fransa, Belçi- Avrupa’ya damgasını vurdu.
ka, İsviçre, Almanya gibi devletlerde nükleer enerjiye
olan bağımlılık arttı.

Uzay

Amerikan-Sovyet yarışının yaşandığı uzay çalışma-
ları iki hedefe yöneldi. Bilimsel özellik taşıyan ilk hedefe
keşif ve tedbirler egemendi. İkinci hedef ise uyduların
gözlem amaçlı olarak yörüngelere oturtulmasıydı. Baş-
langıçta askerî amaçlı kullanılan bu teknoloji daha sonra
iletişim ve meteorolojide de kullanıldı. Ruslar 1957’de ilk
yapay uydu olan Sputnik’i (yoldaş) yörüngeye yerleştir-
di (Görsel 3.26). Dört yıl sonra da Sovyet kozmonotlar,
uzayda Dünya çevresinde tur attılar. Sovyetler, Sputnik’i Görsel 3.26: Sputnik temalı pul
propaganda aracı olarak kullanmakta gecikmedi. Dün-
yaya “komünizm ile yıldızlara” mesajı veriliyordu. Yuri Gagarin, 1961’de Rus roketi Vostok 1 ile uzaya
gitmeyi başaran ilk insan oldu.

120