Page 22 - Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi | 3.Ünite

ETKİNLİK
2.
Afrika Devletleri Üzerine Tartışmalar

Afrika devletlerinin çoğunun siyasi istikrar ve ekonomik kalkınma noktasında yaşadığı zorluk-
ların nedenleri, Afrika tarihçilerinin sömürge sonrası döneme dair en önemli çalışma alanların-
dan biri olmuştur. 1970’lerde Batı’da muhafazakâr çevrelerde egemen olan bir düşünce akımına
göre sorun; iktidarı kötüye kullanan, kalkınma için gelen yardımı cebine indiren Afrikalı siyahi
seçkinlerde ve onların çevrelerinde toplanan kliklerindedir (grup). Buna göre Afrika’nın sorununa
bulunacak çözüm, ekonomide devlet sektörünün payının azaltılması ve gelecekteki kalkınmanın
piyasa güçleri tarafından şekillenmesine izin vermektir. İktidarın kullanılma biçiminin ciddi şekilde
kötü olduğunu kabul eden başka yorumcular, Afrika yönetiminde bu eğilimin keyfi olmadığına,
köklerinin sömürge yönetiminde yattığına ve yeni sömürgeciliğin devamı olduğuna dikkat çek-
mişlerdir.
Bazı yazarlar sömürge devletlerinin analizinde daha ileri gitmiş, sömürge devletinin otokratik
doğasının önemini ana hatlarıyla göstermiş, bu unsurun bürokrasinin merkezdeki vazgeçilmez
yerini teşvik ettiğini ve muhalefete fırsat vermediğini ortaya koymuştur. Bazı yazarlar da dolaylı
yönetimin yol açtığı bir soruna değinerek bunun Afrika kabileciliğine yönelişi teşvik ettiğini ve
böylece kentli köylü ayrımını derinleştirdiğini öne sürmüştür. Daha da ileri gidilerek nüfus yo-
ğunluğunun düşük olduğu ülkelerde denetimin zorluğu dolayısıyla Afrika’da devlet inşa etmenin
zorluğuna değinilmiştir. Bu durum geleneksel Avrupa modelinde devlet inşa etme girişimlerinin
büyük sorunlar içerdiğini gösterir.
Çevirmen: Taciser Ulaş Belge, 20. Yüzyılın Uluslararası Tarihi, s. 461
Metinden yola çıkarak Afrika’daki toplumların siyasi ve ekonomik alanda yaşadığı so-
runları nedenleriyle tartışınız.

3.3 SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİ’NDE DÜNYADA MEYDANA GELEN

EKONOMİK, SOSYOKÜLTÜREL VE BİLİMSEL GELİŞMELER

3.3.1. İş Hayatında Kadınlar

Kadınlar ilk kez Sanayi Devrimi ile bir ücret karşılığı ça-
lışmaya başladı (Görsel 3.18). Kadınların iş hayatına katıl-
masında ekonomik nedenlerin etkisi büyüktü. 19. yüzyılda
işçilere ödenen ücretlerin yetersiz olması, kadınların aile
geçimine katkı sağlamak üzere çalışma hayatına girmesine
neden oldu. İşverenler de birçok işte düşük ücretlerle çalış-
maya razı olan kadınları tercih etti.
Teknik gelişmelerin bir sonucu olarak makinelerin ima-
latta kullanılması da kadınların iş hayatına katılmasında
önemli bir etkendi. Üretimin hızlanması ve belli oranlarda
kolaylaşması, kadının bu faaliyetlere katılmasında önemli
rol oynadı.
I. Dünya Savaşı’nda çalışma hayatında kadın iş gücü daha da
arttı. Erkeklerin savaşa gitmesiyle boşalan istihdam alanlarında
kadınlar görev almaya başladı. Bu dönemde kadınlar daha önce
Görsel 3.18: Afiş: “Fabrikada hiç çalışmadıkları alanlarda çalıştılar. Tramvay sürücülüğü,
Sağlıklı Yaşam”

114