Page 10 - Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi | 4.Ünite

Mart 1959’da Çin’in Tibet’i işgal ederek kendi
sınırlarına dâhil etmesi, Çin-Hindistan ilişkilerin-
de gerginliğe neden olurken Pakistan-Çin ilişkile- AFGANİSTAN KEŞMİR ÇİN
rini geliştirdi. Pakistan, Çin’i Hindistan’a karşı bir
denge unsuru olarak gördü. PAKİSTAN
1963 Aralık ayından itibaren Keşmir’de Hin- NEPAL
dularla Müslümanlar arasında çatışmalar yaşan-
dı. 1965’te Pakistan askerlerinin Keşmir’e gir- HİNDİSTAN BANGLADEŞ
mesi ile savaş başladı (Harita 4.2). BM Güvenlik
Konseyinin ateşkes çağrısına tarafların olumlu
cevap vermesiyle ateşkes antlaşması yapıldı. HİNT HİNT
SSCB aracılığı ile Pakistan ve Hindistan, Taş- OKYANUSU OKYANUSU
kent’te bir araya gelerek 10 Ocak 1966’da Taş-
kent Deklarasyonu’nu yayımladılar. 0 250 500 km
Keşmir sorunu iki devlet arasındaki silahlan-
ma yarışını nükleer güce sahip olma boyutuna Harita 4.2: Keşmir sorununda tarafları gösteren harita
ulaştırmıştır. Hindistan 500 bin kişilik işgal kuv-
vetiyle elde ettiği yönetimi, insan hakları ihlalleri
ile devam ettirmektedir.
Sonuç itibarıyla Keşmir halkı, 1949’da BM TAŞKENT DEKLARASYONU
tarafından kabul edilen plebisit kararının hayata
geçirilmesini, böylelikle kendi geleceklerine karar Her iki taraf da kuvvetlerini savaş önce-
verme hakkını elde etmeyi istemiştir. Onların bu si konumlarına çekecek.
isteğine uluslararası kamuoyu ve evrensel kuru- Anlaşmazlıklar barışçı yollarla çözüm-
luşlar ilgisiz kalmıştır. Keşmir halkı, Hindistan’ın lenecek.
takip ettiği bastırma, sindirme ve asimilasyon İki ülke birbirlerinin iç işlerine müdahale
politikalarına karşı 1987’den beri kendi imkânla- etmeyecek.
rı ile mücadele vermektedir. Davalarını dünyaya İki ülke arasında iktisadi ve kültürel iliş-
duyurma ve ayrılıkçı veya terörist olarak gösteril- kiler geliştirilecek.
melerini engelleme gayretindedir.

Vietnam Savaşı (1955-1975)

II. Dünya Savaşı’nın sona ermesiyle Ho Chi Minh (Ho Şi Min), Vietnam Demokratik Cumhuriyeti’nin
kurulduğunu ilan etti. Asya’daki sömürgelerini kaybetmek istemeyen ve ABD’nin desteğini alan Fransa,
buna karşı çıktı. Fransa’nın 1946’daki saldırısı Çinhindi Savaşı’nı başlattı. ABD bir yandan Vietnam’ın
komünist olmasının domino etkisine yol açacağını düşünürken diğer yandan Fransa’yı yanında tutmak
istedi. 1954’teki Cenevre Antlaşması’na göre 17. paralel esas alınarak kuzeyde Ho Chi Minh tarafın-
dan Vietnam Demokratik Cumhuriyeti, güneyde Batı yanlısı hükûmet kuruldu. ABD’nin desteklediği
bu hükûmet, Cenevre Antlaşması gereği 1956’da
yapılması gereken seçimleri kabul etmedi ve ken- ÇİNHİNDİ YARIMADASI
disini Güney Vietnam Cumhuriyeti’ne dönüştür-
dü.
Güney Vietnam Cumhuriyeti’ne ekonomik ve Hindistan ve Çin arasında bulunan yarı-
askerî yardım yapması, ABD’yi Vietnam mesele- madadır. Tarihî ve kültürel olarak bu iki ül-
sine dâhil etti. kenin etkisi altında olan yarımada üzerinde
1964’te Kuzey Vietnam (Viet Kong) devriye bot- Myanmar, Laos, Kamboçya, Malezya, Tay-
larının Tonkin (Tankin) Körfezi’nde TurnerJoy ve land, Singapur ve Vietnam vardır.
Madox savaş gemilerini batırdığı iddiası üzerine

152