Page 15 - Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi | 5.Ünite
P. 15
Kosova Savaşı
Sırbistan içerisinde özerk bir yapısı olan Kosova’da millet meclisi 1990’da Kosova Anayasası’nı ka-
bul etti. Kosova, 1991’de yapılan referandum sonrasında 1992’de bağımsızlığını ilan etti. 1997’de Ko-
sova Üniversitesinde başlayan olaylar ülke geneline yayılan çatışmalara dönüştü. Sırp baskı ve şiddeti
karşısında Kosova’daki Müslüman Arnavutlar, 1997’de Kosova Kurtuluş Ordusu’nu (UÇK) kurdu. Sırp-
lar, 15 Ocak 1999’da Reçak’ta başlattıkları katliamı ülke geneline yaydılar. Avrupa Birliği gözlemcilerinin
Kosova’dan çekilmesinin ardından artan Sırp saldırıları karşısında yaklaşık bir milyon Kosovalı Müslü-
man ülkeyi terk etmek zorunda kaldı. Bosna Savaşı’nda ortaya koyduğu kötü intibayı düzeltmek iste-
yen uluslararası kuruluşlar ve NATO’nun müdahalesi bu kez fazla gecikmedi. Üç aylık bir müdahalenin
ardından Sırplar ile barış antlaşması imzalandı. Kosova, AGİT ile NATO barış gücü ordusu olan KFOR
ve BM’ye bağlı UNMIK idaresine bırakıldı. 2001’de yapılan genel seçimlerle Kosova’da demokratik idare
tesis edildi. 2008’de Kosova’nın bağımsızlık ilanını Türkiye ve diğer ülkeler tanıdı.
Kosova Savaşı sırasında bir kültür katliamı da yaşandı. Kosova Diyanet İşleri Başkanlığı verilerine
göre Kosova’da aralarında Hadum Camisi ve Kütüphanesi, Priştine Ramazaniye Camisi ve Kurşunlu
Camisi’nin de olduğu 218 cami, 1 hamam, 3 tekke, 4 medrese ve 75 dükkânın olduğu Osmanlı mirası
kültür varlıkları yıkıldı veya yakıldı.
SSCB’ye Bağlı Doğu Avrupa Ülkelerinde Siyasi Değişimler
Baltık Ülkeleri (Letonya-Estonya-Litvanya)
1940’tan beri SSCB idaresinde bulunan Baltık ülkelerinde glasnost ve perestroykanın etkisiyle
başlayan gösterilere SSCB’nin tepkisi çok sert oldu. SSCB, ülkedeki Rusları kullanarak ve onlara
ekonomik ambargo uygulayarak olayları çözme yoluna gitti. Batı’nın ve ABD’nin desteğini alan Baltık
ülkeleri, 1991’de bağımsızlıklarını kazandılar.
Moldova
Moldova’da glasnost ve perestroyka ile başlayan dilde milliyetçilik, 1989’da siyasi milliyetçiliğe
dönüştü. Moldova’daki Türkler (Gagavuz) ve Ruslar da bağımsızlık isteyince bu kez Moldovalılar bu
talepleri engellemeye çalıştılar. Bu istekler özerklik verilerek sindirilmeye çalışıldı.
Ukrayna
Ukrayna’da 1989’da başlayan milliyetçilik hareketleri Litvanya’daki merkezden idare edildi. Gorbaçov’a
yapılan darbe girişimi sonrasında oluşan belirsizlik ortamından istifade eden Ukrayna, bağımsızlığını
ilan etti. 1 Aralık 1989’da yapılan referandum sonrasında Ukrayna’nın bağımsızlığı kesinleşmiş oldu.
Beyaz Rusya (Belarus)
Beyaz Rusların 1981’de millî kültürlerine sahip çıkmak için başlattıkları mücadele, Baltık ülkelerinin
bağımsızlık mücadelesinden etkilenerek Litvanya merkezli bir millî bağımsızlık mücadelesine dönüştü.
Belarus, 1991’de bağımsızlığını kazandı.
5.2.2. AB’nin Genişlemesi MAASTRICHT SÖZLEŞMESİ
ll. Dünya Savaşı’ndan tükenmiş olarak çıkan
Avrupa, kendisini ihtişamlı günlerine kavuştura- (AB üyesi ülkelerin ekonomi ve para birli-
cak yeni arayışlara girdi. Avrupa’nın kaybettiği ğine katılma şartlarını belirler)
dünya liderliği, ABD ve SSCB’nin eline geçti. Av- AET’den AB’ye geçişi sağlayan son belgedir.
rupa’nın ekonomik bakımdan gelişmesini kendi Avrupa Birliği Antlaşması mahiyetindeki metin-
açısından gerekli gören ABD’nin yaptığı Mars- dir. Bu sözleşme ile Avrupa Birliği içindeki sorun-
hall Yardımları ile Avrupa ekonomisi toparlanma lar ve mücadeleler önemli oranda bitirilmiştir.
231
