Page 17 - Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi | 5.Ünite
P. 17
çoğulcu demokrasiye geçişte destek oldu. Birlik, 1993’te yaptığı Kopenhag Zirvesi’nde belirlediği kriterler
ile Doğu Bloku’ndan kopan ülkelerin AB’ye üye olabileceklerini ilk kez üst düzeyde vurguladı. Avrupa’nın
birleşmesi için yapılacak girişimlerin birliğin kazanımlarını zayıflatmaması gerekiyordu. Ekonomisi ve
siyasi yapılanması ile daha güçlü yapıya bürünen birlik, üyelik müzakerelerini Kopenhag Kriterleri’nden
ödün vermeden yürüttü. Bu genişleme süreci, birlik ve aday ülkeler açısından en zor müzakereler oldu.
Müzakereler neticesinde 2004’te Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Estonya, Letonya, Litvanya, Malta, Ma-
caristan, Güney Kıbrıs Rum Kesimi, Polonya ve Slovenya’nın tam üyeliğe kabul edilmesiyle birliğin üye
sayısı 25 oldu. Böylece birlik yüzölçümü olarak %20 genişleyip nüfus bakımından da yaklaşık olarak
%23 artmış oldu. Birliğe yeni katılan ülkelerin kişi başına düşen yıllık gelirleri birlik ortalamasının 1/3’ü
kadardı. Ayrıca demokratik idareleri de gelişmemişti.
6. Genişleme 2007-2013: Yolsuzlukla mücadelede ve bazı ayrıntılarda eksikleri olan Romanya ve
Bulgaristan, eksiklerini tamamladıktan sonra 2007’de birliğe üye olarak kabul edildiler. 2005’te Türkiye
ile birlikte katılım müzakerelerine başlanan Hırvatistan, gerekli şartları yerine getirdiği öne sürülerek
2013’te tam üyeliğe kabul edildi. Böylece birliğin altıncı genişleme süreci tamamlandı ve birliğin nüfusu
508 milyon, üye sayısı 28, resmî dil sayısı 24 oldu.
Beşinci ve altıncı genişlemelerde birliğe dâhil olan ülkelerin mevcut durumları Kopenhag Kriterleri’ne
büyük oranda uymuyordu. Bu ülkelerin birliğe alınmasında bazı gerekçeler etkili oldu. Bu gerekçeler
şunlardır:
• Nüfus artışının olmadığı AB’de, bu artışın yeni ülkeler ile sağlanmak istenmesi
• Birliğin kenar bölgelerde yer alan ülkelerde istikrarı sağlama arzusu
• Birlik içinde yeni pazarlar oluşturarak ucuz iş gücünün birliğe üye ülkeler içinden sağlanmak
istenmesi
İzlanda
Finlandiya
ATLAS
OKYANUSU Norveç İsveç
Estonya
Letonya Rusya
Danimarka
İrlanda İngiltere Litvanya
Hollanda Belarus
AET Almanya Polonya
Belçika Çek Cumhuriyeti Ukrayna
1. Genişlemedeki Ülkeler Lüksemburg Slovakya
Avusturya Macaristan
2. Genişlemedeki Ülkeler Fransa Slovenya Romanya
Hırvatistan
3. Genişlemedeki Ülkeler İtalya Bulgaristan Karadeniz
İspanya
Portekiz
4. Genişlemedeki Ülkeler Yunanistan Türkiye
5. Genişlemedeki Ülkeler Malta
Tunus Akdeniz Kıbrıs
6. Genişlemedeki Ülkeler Fas
6. Ek Genişleme (Hırvatistan) Cezayir Libya Mısır
0 300 600 km
Harita 5.2: Avrupa Birliği’nin genişleme süreci
233