Page 76 - Coğrafya 10 | 1.Ünite

DOĞAL SİSTEMLER

Marmara'yı Ege Denizi'ne bağlayan Çanakkale
Boğazı'nın (Görsel 1.92) en dar yeri 1200 metre ile
Çanakkale-Kilitbahir arası, en geniş yeri ise 3600
metre ile güney sınırıdır. Ege Denizi'nin suları dipten
Marmara Denizi'ne akarken Marmara Denizi'nin su-
ları da üstten ters akıntı oluşturmaktadır.
Türkiye'nin en uzun kıyı şeridi, 2805 km ile girinti
ve çıkıntının fazla olduğu Ege Denizi'nde yer almak-
tadır. Dağların kıyıya dik uzanması sonucu bu bölge-
de çok sayıda koy, körfez, ada ve yarımada oluşmuş-
tur. Enleme bağlı olarak buharlaşmanın fazla olduğu
güney kesiminde tuz oranı ‰37, buharlaşmanın az
olduğu kuzey kesiminde ise bu oran ‰33 civarın- Görsel 1.92: Çanakkale Bogazı ve yakın çevresi
dadır.

Afrika, Avrupa ve Asya kıtaları arasında yer alan ve dünyanın en büyük iç denizlerinden biri olan Akdeniz,
Türkiye'nin güneybatısı boyunca uzanmaktadır. Yaklaşık 1577 km'lik bir kıyı uzunluğuna sahip olduğumuz bu
iç deniz; Cebelitarık Boğazı ile Atlas Okyanusu'na, Süveyş Kanalı ile de Kızıldeniz'e bağlanmaktadır. Akdeniz,
sahip olduğu tuz oranıyla (‰36-39) Türkiye'deki denizler içerisinde ilk sırada yer alır. Ayrıca deniz suyu
sıcaklığındaki yüksek değerler (24-28°C civarı), bölgede turizmin gelişmesini sağlamıştır.

Türkiye’nin Gölleri
Türkiye, göller bakımından zengin bir ülke değil-
dir. Bazı alanlarda göl sayısı fazla iken bazı alanlarda
ise göl bulunmamaktadır. Van Gölü çevresi, Tuz Gölü
çevresi, Göller Yöresi (Eğirdir, Burdur, Beyşehir, Acı-
göl vb.) ve Marmara Denizi'nin güneyinde (Sapanca,
İznik, Ulubat, Manyas vb.) göllerin sayıca daha fazla
olduğu görülmektedir (Görsel 1.93).

Görsel 1.93: Sapanca Gölü (Sakarya)

Türkiye'de yer alan bazı göller, kapladığı alan itibarıyla büyükken bazıları ise oldukça küçüktür. Örneğin
Van Gölü, sahip olduğu 3712 km²lik yüz ölçümüyle Türkiye'nin en büyük gölüdür. Türkiye-Gürcistan sınırın-
da yer alan Aktaş (Hazapin) Gölü ise 27 km²lik yüz
ölçümüne sahip olup bunun sadece 14 km²si sınırla-
rımız içerisinde yer almaktadır. Ülkemizdeki gölle-
rin konum itibarıyla bulundukları yerlere ait yükselti
değerleri de birbirinden çok farklıdır. Örneğin deniz
kıyısında yer alan Çamiçi (Bafa) Gölü 2 m, Nemrut
Volkanik Dağı üzerinde bulunan Nemrut Gölü ise
2247 m yüksekliğe sahiptir. Ayrıca Türkiye'de yer
alan göller, sularının içerdiği kimyasal özellikler ba-
kımından farklılık gösterir. Örneğin bir gideğen yar-
dımıyla fazla sularını denizlere ulaştırabilen Uluabat
ve Beyşehir göllerinin suları tatlı, Van Gölü'nün suları
sodalı (Görsel 1.94), Tuz Gölü'nün suları ise tuzludur.
Görsel 1.94: Van Gölü (Akdamar Adası / Van)
86