Page 16 - Coğrafya 9 | 1.Ünite

coğrafi UYGULAMA

Aşağıda verilen haritada Avrupa genelinde yıllık
güneşlenme süresi saat olarak gösterilmiştir.

Haritadan faydalanarak aşağıdaki soruları cevapla-
yınız.
1. Güneşlenme süresi neden genel olarak kuzeye doğru
gidildikçe azalmaktadır?
2. Güneşlenme süresinin yıl içerisinde
2.500 saatin üzerinde olduğu alanlar
nerelerdir?
3. Neden Türkiye ile İspanya’da
güneşlenme süreleri benzerdir?
saat/yıl
<1.200
1.200-1.600
1.600-1.800
1.800-2.000
2.000-2.500
>2.500
0 200 400 600 km

7. Nem: Nem atmosferdeki su buharıdır ve sıcaklığı denge-
leme özelliğine sahiptir. Havadaki nem aşırı ısınma ve soğu-
mayı önler (Şekil 1.38). Bu nedenle gün ve yıl içerisindeki
sıcaklık farkını azaltır. Örneğin Güneş ışınlarının yıl boyun-
ca dik ve dike yakın açılarla düştüğü Ekvator çevresinde nem
miktarının fazla olması bu bölgenin dünyanın en sıcak yeri
olmasını engellemiştir. Buna karşın dönenceler civarında yer
alan çöller, nem azlığına bağlı olarak dünya üzerindeki en
sıcak yerler hâline gelmiştir.
8. Bitki Örtüsü: Bitki örtüsü gündüzleri fazla ısınmayı, ge-
-4 C 2 C 7 C celeri ise aşırı soğumayı engeller. Bitkiler, koruyucu bir örtü
o
o
o
Şekil 1.38: Nem, aşırı ısınma ve soğumayı önler. oluşturarak toprağın nemli kalmasını sağlar. Aynı zamanda
buharlaşmanın artmasına da engel olur. Gündüzleri fazla
ısınmayı engellediği gibi geceleri de ışımayla enerji kaybını engelleyip soğumayı da en aza indirir. Bu yüzden
bitki örtüsünün gür olduğu yüzeylerde gündüz-gece arasındaki sıcaklık farkları ve değişimleri, açık alanlara
göre daha azdır. Bitki örtüsünün sıcaklık üzerinde dengeleyici bir etkisi vardır (Görsel 1.40).

Görsel 1.40: Bitki örtüsünün gür olması
nemliliği artırarak, sıcaklık farklarını azaltır
(Karelia-Finlandiya).

90 DOĞAL SİSTEMLER