Page 251 - Defterim - Felsefe 10
P. 251
ÖSYM NE SORDU? 3. ÜNİTE
1. Platon, Sparta ile yapılan Pelopones Savaşları sıra- 3. Sokrates “Adalet nedir?” diye sorduğunda aradığı,
sında Atina kültürünün yıkılmasını gözlemler ve bu- sadece sözcüğün tanımı değildir. “Adil” sözcüğü her
nun etkisiyle, ütopya için bir taslak olabilecek “Dev- çeşit insan, karar, yasa ve anlaşma için kullanıldığı-
let” adlı eserini hazırlar. Benzer şekilde, Roma’nın na göre, bütün bunlarda ortak olan bir şey, hepsinin
Vizigotlar tarafından yerle bir edilmesine tanık olan paylaştığı “adalet” denilen ortak bir özellik bulun-
Aziz Augustinus, bu dünya yerine öteki dünyada bir malıdır. Sokrates’in açığa çıkarmaya çalıştığı şey,
ütopyadan söz eden “Tanrı Devleti”ni yazar. Thomas bu ortak özelliğin niteliğiydi. Öyle ki bunun sonunda
Hobbes, İngiltere’deki iç savaş sırasında sürgündey- tek tek olguları, ona ulaşmasına göre adil veya değil
ken “Leviathan”ı yazarak barış ve refah içinde yaşa- diye nitelemek mümkün olsun.
yan bir devlet yaratmaya çalışır. Bu parçada Sokrates’in aradığı ortak özellik aşağı-
Bu parça ütopyalarla ilgili aşağıdaki yargılardan dakilerden hangisiyle ifade edilir?
hangisini destekler? A) Adaletin sembolü
A) Mükemmel bir toplum oluşturulabilir. B) Adalet duygusu
B) Her insanda mutlu olma isteği vardır. C) Fenomen olarak adalet
C) Yurttaşların erdemli olabilecekleri toplumsal bir D) Oluş olarak adalet
düzen vardır. E) Adalet ideası
D) Gereksinimler farklı olduğundan ütopyalar da
farklıdır. (2012-YGS)
E) İnsan bencil bir varlık olduğundan toplumsal dü-
zen sağlanmalıdır.
(2010-YGS)
6 . Bölüm: Siyaset Felsefesi
sürdürmeye çalışır, dünya nimetlerinden olabildiğin-
ce çok yararlanmak ister. Bunun sonucunda da her-
2. Toplumsal varlık olarak bir arada yaşamak zorunda 4. Hobbes’a göre insan; doğası gereği kendi varlığını
kes herkesin düşmanı olur, böylece savaşlar ortaya
olan insanlar arasında, çeşitli istek ve amaçların bir çıkar. Bu durumu Hobbes “İnsan insanın kurdudur.”
noktada çatışacak şekilde toplanması nedeniyle bir şeklinde özetler. Ama bu durum insan varlığını teh-
çekişme durumu ortaya çıkar. Eğer ortada uyuşmaz- likeye düşürdüğünden insanlar herkesin güvenliğini
lıkları önleyecek bir erk olmazsa çatışmalar insanlı- sağlayan bir düzen arayışına girmişlerdir. Dünya
ğın yok olmasına yol açar. Böyle durumlarda kural nimetlerinden yararlanırken zora başvurmaktan vaz-
koyucuya sahip olma ve ona boyun eğme gereği du- geçmek üzere birbirlerine söz vermiş, zora başvurma
yulur. Bu ihtiyacı giderecek kurum da devlettir. Üstün yetkisini ve gücünü, boyun eğecekleri bir kişiye dev-
bir otoriteye sahip olan devlet ve onun koyduğu ku- retmek için aralarında anlaşmışlardır.
rallar, bireyi diğer insanların saldırı ve eziyetlerin- Bu parçaya göre, insanların anlaşmalarına neden
den korur. olan unsur aşağıdakilerden hangisidir?
İbn-i Haldun’un görüşlerini yansıtan bu parçadan A) İnsanların, dünya nimetlerinden eşit yararlana-
aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? maması
A) Devlet, toplumu baskı altında tutabilmek için sı- B) Bireylerin zora başvurma gücünü ve yetkisini bir
nırsız yetkiyle donatılmalıdır. otoriteye devretmek istememesi
B) Devletin varlığı doğal ve zorunludur. C) İnsanın doğal arzularının kendi varlığını tehdit
C) Devlet toplumsal iradenin ürünüdür. etmesi
D) Devlet, bireylerin ve kurumların karşılıklı güve- D) Herkesin birbiriyle savaşması sonucunda kültü-
niyle varlığını sürdürür. rün yozlaşması
E) Devlet, mutlak bir güç değil toplumun amaçlarını E) Bitmek bilmeyen savaşların köklü uygarlıkları
gerçekleştirmek için bir araçtır. tehdit etmesi
(2011-YGS) (2013-YGS)
249
