Page 248 - Defterim - Felsefe 10
P. 248
3. ÜNİTE
7. Protagoras, “Bütün şeylerin ölçüsü insandır.” diye- 9. Hobbes’a göre kılıcın yani devletin zoru ve varlığı
rek sofizmin bilgi, ahlak, din ve siyaset görüşlerini olmadıkça anlaşmalar sadece sözlerden ibaret olup
özetlemiştir. Ölçü insan olunca bütün her şey ona uygulamada insanlara güvenlik sağlamaz. Bu neden-
göründüğü gibi olur. Herkes için geçerli bir doğru, le güvenliği sağlayacak olan anlaşmanın uygulana-
salt gerçeklik yoktur. Sofizm, tüm görüşlerini göreli bilmesi için tarafların sözleşmeye bağlı kalmalarını
bir dünya tasarımından hareketle temellendirmiştir. sağlayacak bir egemen kuvvete yani devlete ihtiyaç
Buna göre tüm bireyler için geçerli bir ahlak, hukuk vardır. Bu yüzden Hobbes, insanları diğer insanlar-
ve devletten söz edilemez. Bazı Sofistlere göre insan- dan gelecek saldırı ve tehditlere karşı koruyacak, on-
lar güçsüz oldukları için çıkarlarına uygun düşen bir ların güvenli ve mutlu bir yaşam sürmelerini temin
sözleşmeyle birlikte toplum hâlinde yaşamayı seç- edecek, devletin toplumdaki tüm insanların tüm yetki
mişlerdir. ve güçlerini, bir kişiye ya da bir meclise devretmele-
Parçaya göre sofizmle ilgili aşağıdaki yargılardan riyle kurulacağını ifade etmiştir.
hangisine ulaşılamaz? Thomas Hobbes’un görüşüne göre aşağıdaki yar-
A) Her şey insana göre değişir. gılardan hangisine ulaşılabilir?
B) İdeal bir düzenden bahsedilemez. A) Yasaların yaptırım gücü olmalıdır.
C) İnsanların toplum hâlinde yaşamalarının temelin- B) Doğal yaşamda insanlar mutlu ve refah içindedir.
de güçsüz olmaları yatar. C) Devlet insanlık tarihiyle beraber süregelmektedir.
D) Din, ahlak, bilgi ve siyaset görüşlerinde göreceli- D) Adalet devletin temeli olmalıdır.
liği savunurlar. E) İktidar tek bir elde toplanmalıdır.
E) İdeal bir devlet düzenine ulaşmak mümkündür.
10. Platon’a göre kaç çeşit devlet şekli varsa o kadar
6 . Bölüm: Siyaset Felsefesi sonucu kurulabilir. Platon bu sebeple toplumu bil-
da insan hâli vardır. İdeal devletin kuruluşu her
insanın yeteneğine uygun bir göreve getirilmesi
gi ve becerileri farklı altın, gümüş ve tunç ırklılar
olmak üzere üç bölüme ayırmıştır. Ona göre bu iş
bölümüyle temel ihtiyaçlar sağlanacak ve devlette
kurulmuş olacaktır. Platon temel ihtiyaçların kar-
şılanmasını öncelikli ele alır. Toplumun ihtiyaçları
değiştikçe de sınıflar ortaya çıkmaya başlar. Platon,
toplumun temel ihtiyaçlarının karşılanması sonu-
üretici sınıfın oluştuğunu söyler. Ancak daha sonra
ülke mallarının topluma yetmemesi sonucu bu ihti-
yaçların karşılanması için başka devletlerle savaşa
8. Thomas More ve Campanella eserlerinde özel mül- cu; çiftçi, zanaatçı ve tüccarlardan meydana gelen
girmek kaçınılmaz olur. Bu nedenle devleti içte ve
kiyeti kaldırarak ortak mülkiyetle insanlara mutlu ve dışta koruyacak ‘koruyucular sınıfı’ ortaya çıkmış
bir yaşam sunacaklarını ifade etmişlerdir. Her iki dü- olur. Platon ise yöneticilerin koruyucular sınıfından
şünür de sosyal eşitliği bu şekilde sağlayacaklarını kendini her yönden iyi geliştirmiş, eğitimini tamam-
düşünürler. Örneğin Campanella Güneş Ülkesi’nde lamış, erdemli ve filozof yapıda olan insanlardan
bu ortak yaşamı şöyle ifade eder: “Güneş Kentlile- seçer. Platon’un İdeal Devlet’inde koruyucular sını-
rin evleri, odaları, yatakları ve gerekli bütün eşyaları fının en yetenekli üyeleri, yaşlandıklarında yönetici
ortaktır. Her altı ayda bir, yöneticiler herkese han- olabilmektedirler.
gi evde, hangi odada kalacağını bildirir.” Bacon’un
ideal devletinde ise bilgi düşüncesi devletin temeli Bu parçaya göre aşağıdaki yargılardan hangisine
yapılmıştır. Burada ideal: Toplumu, devleti bilgiye ulaşılamaz?
dayatmak, onu bilimin verilerine göre düzenlemektir. A) Devletin varlık nedeni insanların ihtiyaçlarını
Bu ‘bilmek egemen olmaktır’ anlamına gelir. karşılama isteğidir.
Parçada verilen görüşler siyaset felsefesinin hangi B) Toplumdaki sınıflar ihtiyaçlardan dolayı ortaya
sorusuna cevap niteliği taşımaktadır? çıkmıştır.
A) İdeal devlet nasıl olmalıdır? C) Üretici sınıfına mensup birinin ileride yönetici ol-
B) İktidar kaynağını nereden alır? ması mümkündür.
C) Devlet nasıl meydana gelmiştir? D) Devlet ve insan birbirine benzer.
D) Egemenliğin kullanılış biçimleri nelerdir? E) Yöneticiler filozoflardan ve erdemli insanlardan
E) Sivil toplum gerekli midir? oluşmalıdır.
246
