Page 246 - DEFTERİM TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10

4. Etkinlik: Aşağıda tanıtılan eserlerin adlarını ve yazarlarını altındaki noktalı yerlere yazınız.

a) Romantizm akımının etkisiyle yazılan eserin başkahramanı Ali Bey; annesiyle yaşayan, temiz
yaradılışlı, hayatı bilmeyen bir gençtir. Bir gün Çamlıca’da gördüğü kötü karakterli Mahpeyker’e
âşık olur. Annesinin tüm uyarılarına rağmen Ali Bey gerçekleri fark edemez. Yaşanan birçok
kötü olay sonrasında Ali Bey gerçeği görür ancak son pişmanlık fayda etmemiştir.
................................................................................................................................

b) Türk edebiyatının ilk yerli roman örneği olan eser, öksüz büyüyen kahramanın tesadüfen
gördüğü kıza âşık olması ve kızın üvey babasının bu evliliğe karşı çıkması sonucunda yaşanan
olaylar üzerine kurgulanmıştır. Eserde romantizmin birçok özelliğine rastlanır.
................................................................................................................................

c) Türk edebiyatında köyü anlatan ilk eser olması bakımından önemlidir. Eserde Antalya’nın
Beymelek köyünde yaşayan fakir bir çiftçinin hayatın gerçekleriyle yüzleşmesi ve yaşadığı
zorluklar anlatılır. Kahraman, tarlasını sürmek için gerekli parayı bulamayınca tefeciden para
alır. Ancak borcunu ödeyemez ve kavgalı olduğu zengin çiftçi Yosturoğlu’nun yeğeniyle kızı
Huri’yi evlendirir.
................................................................................................................................

ç) Doğu-Batı çatışmasını işleyen roman, iki zıt kültürü temsil eden kahramanların etrafında
şekillenir. Kahramanlardan biri alafranga hayata meraklı Mustafa Merakî Efendi’nin rahat
şartlarda büyümüş, sorumsuz ve amaçsız oğludur. Diğeri ise küçük yaşta babasını daha sonra da
annesini kaybetmiş, Fedayi Kalfa isimli dadısı tarafından büyütülmüş, Fransızca bilen, kültürlü,
ilkeli, değerlerinin farkında bir gençtir. Romanda Doğu medeniyetini temsil eden kahramanın
çalışarak ilerlemesi, buna karşılık Batı özentisine sahip kahramanın hayattaki başarısızlıkları
anlatılır.
................................................................................................................................

d) Türk edebiyatında yanlış Batılılaşmanın eleştirildiği önemli romanlardandır. Roman kahramanı
Bihruz; babasından kalan mirasla savurgan bir hayat süren, her fırsatta Fransızca konuşmaya
çalışan, arabalara meraklı, Batı’ya özenen bir tiptir. Bir gün Çamlıca’da gezerken Periveş adında
bir kadına âşık olur. Periveş, Bihruz’un sandığı gibi iyi biri değildir. Bihruz’u çeşitli ortamlarda
küçük düşürür. Sonunda Periveş’in gerçek kimliğini öğrenen Bihruz toplum içine çıkamaz ve
utanç dolu bir hayat sürer.
................................................................................................................................

e) Türk edebiyatının esaret ve kölelik konularını işleyen ilk romanıdır. Romanda esir tüccarı
tarafından kaçırılan Dilber adında dokuz yaşındaki kızın yaşadıkları realist bir üslupla anlatılır.
Dilber, gittiği konaklarda evin hanımlarından ve hizmetçilerinden eziyet görür. Asaf Paşa’nın
konağında iyi karşılanan ve eğitim alan Dilber, evin oğlu Celal Bey ile yakınlaşınca Mısır’da
zengin bir konağa satılır. Konakta harem ağası olan Cevher, kıza acır ve kızı İstanbul’a, sevdiği
gencin yanına yollamak için çaba sarf eder. Ancak işler yolunda gitmez ve Cevher ölür. Dilber ne
yapacağını bilemez ve çaresizlikle kendini Nil Nehri’ne atar.
................................................................................................................................

244