Page 112 - Kimya

12. Sınıf Kimya

C H (bütan) bileşiğinin yaygın alkil türevleri aşağıda verilmiştir.
4 10
CH –CH –CH –CH – CH –CH–CH –CH
3 2 2 2 3 2 3

n-Bütil sekonder Bütil (sec-Bütil)

CH –CH–CH – CH –C–CH
3 2 3 3
CH 3 CH 3
İzobütil tersiyer Bütil (ter-Bütil)

Halkalı Alkanlar (Sikloalkan)

Karbon atomlarının halka oluşturacak şekilde dizilmesiyle oluşan
alkanlara halkalı alkanlar (sikloalkan) denir.

Halkalı alkanların genel formülü C H şeklindedir. Karbonların halka
n
2n
oluşturabilmesi için sayılarının en az 3 olması gerekir. Bu nedenle
sikloalkanların ilk üyesi 3 karbonlu siklopropandır (Görsel 3.2).
Halkalı alkanların adlandırılması, aynı karbon sayılı düz zincirli
Görsel 3.2: Siklopropan ile anestezi alkanın adına siklo- ön eki getirilerek yapılır.
H H H H H H H
H H H C H C C H
Bilgi Kutusu C H C C H H C H H C C H
Renksiz, suda çözünmey- H C C H H C C H H C C C H H C C H
en bir gaz olan siklopropan H H H H H H H H H H
cerrahide anestezik olarak
kullanılmaktadır.

Siklopropan Siklobütan Siklopentan Siklohekzan

Sikloalkanlara sadece bir grup bağlı ise grubun yerinin belirtilmesine
gerek yoktur.

C H CH 3
2 5
Etilsiklopentan Metilsiklohekzan

Sikloalkanlara birden fazla grup bağlıysa alfabetik sıra dikkate alı-
narak gruplar en küçük sayıları alacak şekilde numaralandırılır.

5 Cl 5 4
4 1 6 3 CH 3
3 2 CH 3 1 2
Br C H 5
2
1-Kloro-2-metilsiklopentan 1-Bromo-2-etil-3-metilsiklohekzan

112