Page 63 - Türk Dili ve Edebiyatı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10

Romantizm, XIX. yüzyılın başından ortalarına kadarki dönemde hemen hemen bütün Avrupa’da hâ-
kim olan sanat/edebiyat akımıdır. Akıl ve sağduyuyu önemseyen klasisizm akımına bir tepki olarak çıkan
romantizm; tarihî, dinî ve millî değer ve duyguların, tabiata yönelişin, kişisel yorumların, abartılı duygu-
ların, ideallerin hâkim olduğu bir akımdır. Bu akımın etkisiyle yazılan romanlarda yazar, akıl ve sağduyu
yerine duygu ve hayali tercih eder. Eserlerde kötümserlik, hüzün ve melankoli ön plandadır. Kahramanlar,
ayırıcı özelliklere sahip sosyal toplulukların temsilcisi olan genel tipler değil bireysel özellikleriyle var olan
karakterlerdir.
Romantizmin belirgin özelliklerinden biri de uzaklara kaçıştır. Bu anlayışla oluşturulan eserlerde var
olan ve içinde yaşanılan olumsuz durumlardan hayalî mekânlara, tarihin derinliklerine, egzotik ülkelere
ve tabiata yönelme söz konusudur. Tarihin parlak ve güzel çağlarına dönüş; içinde bulunulan anın, şimdi-
nin sıkıcılığından kaçma vasıtasıdır. İçinde bulunduğu ortamdan sürekli kaçma hâli, romantik sanatçıların
hayatı ve olayları bir zıtlık içinde (beden-ruh, ideal-gerçek, hürriyet-esaret, hayat-ölüm vb.) algılamasına
sebep olur. Yazar, ilgi çekici ve olağanüstü olaylara yer verir. Olayların abartılı ve sürükleyici olmasına dik-
kat eder. Romantizmde yazar, olay ve kişilere öznel bir biçimde müdahale eder. Okuyucuyu dilediği gibi
yönlendirir ve sürükler, roman kişilerine karşı tarafsız değildir. Romantizm anlayışıyla yazılan eserlerde
seçkin ve kurallı bir üslup yerine kurallara pek aldırmayan, renkli bir üslup vardır. Romantizmde yer alan
tasvirler genellikle öznel niteliktedir. Yazar o anki ruhsal durumu nasılsa tabiatı ve dış dünyayı ona göre
algılar. Tasvirler, bir bakıma yazarın ruhsal durumunu yansıtan bir araçtır.
Johann Wolfgang Goethe (Yohen Volfgang Göte), François Rene de Chateaubriand (Fransua Rene de
Şatöbiriyan), Walter Scoot (Voltır Sıkut), Alphonse de Lamartine (Alfons de Lamartin), Alexandre Serguie-
vitch Puşkin (Aleksandır Serguvic Puşkin), Alexandre Dumas (Aleksandır Duma), Victor Hugo gibi sanatçı-
lar romantizm anlayışına bağlı olarak eser vermişlerdir.
XIX. yüzyıl dünya edebiyatına yön veren Victor Hugo’nun dışında Rus edebiyatında Lev Nikolayeviç
Tolstoy (Lev Nikolayevik Tolstoy) Savaş ve Barış, Fiodor Mihayloviç Dostoyevski (Fiyodor Mihayloviç Dos-
teyevski) Suç ve Ceza, İvan Turgenyev Babalar ve Oğulları, Nikolay Gogol Ölü Canlar; Fransız edebiyatında
Stendhal (Sitendal) Kırmızı ve Siyah, Balzac (Balzak) Vadideki Zambak; İngiliz edebiyatında Charles Dickens
(Çarls Dikıns) İki Şehrin Hikâyesi adlı eserleriyle yüzyılın önemli yazarları arasında yer alırlar.

M
Metni Anlama ve Çözümlemeetni Anlama ve Çözümleme
1. Esmeralda kendini kaçırmaya çalıştığını bile bile neden Quasimodo’ya su vermiş olabilir?

2. Esmeralda’nın elinden su içen Quasimodo’nun hangi duygular içerisinde olduğunu metinden hareketle
açıklayınız.

3. Esmeralda’nın Quasimodo’ya su vermesini yazar nasıl karşılamıştır? Bu konuyla ilgili yazarın araya girip
okuyucuya seslenmesi anlatımı nasıl etkilemiştir?

4. Okuduğunuz metinde diyalog hâline getirebileceğiniz kesitlerin nereler olabileceğini belirleyiniz.
5. Okuduğunuz metinde yazarın okuyucuyu yönlendirmeye çalıştığını gösteren bölümlere örnek veriniz.
6. Okuduğunuz metinde geçen kişilerin özelliklerini belirleyerek tahtaya yazınız.

7. Temel çatışmadan hareketle metnin tema ve konusunu belirleyiniz.
8. Metinde anlatıcı ve bakış açısının işlevini belirleyiniz. Seçilen bakış açısının metnin dil ve anlatımını nasıl
etkilediğini belirtiniz.

9. Metinde kullanılan anlatım biçimleri ile anlatım tekniklerini bulunuz.
10. Metnin yazıldığı dönemin sosyal, siyasi, kültürel gerçekliğini yansıtan bölümleri gösteriniz.

61