Page 18 - Felsefe 11 | 4.Ünite

4. ÜNİTE

3. Metin Analizi

Aşağıdaki metni okuyup metinden hareketle verilen soruları cevaplayınız.
DİYALEKTİK İDEALİZM
Çağımızın bir doğuş ve yeni bir döneme geçiş çağı olduğunu görmek zor değildir. Tin, şimdiye değin içinde var
olduğu ve imgelediği dünya ile bozuşmuştur ve onu geçmişe gömme düşüncesini taşımaktadır. Artık kendi öz dö-
nüşümünün emeği içindedir. Hiç kuşkusuz o hiçbir zaman dinginlikte değildir, tersine her zaman ilerleyen devini-
mi kavramıştır. Ama nasıl çocukta uzun dingin bir beslenmeden sonraki ilk soluk, o salt nicel gelişimin dereceliğini
kırıyorsa -nitel bir sıçrama ve çocuk doğmuştur- oluşumu içindeki tin de öyle yavaş ve usulca yeni şekline doğru
olgunlaşır, önceki dünyasının yapısını parça parça çözer ve bunun sarsıntısı tek tük belirtilerde sezilir; kurulu dü-
zende yayılan kayıtsızlık ve can sıkıntısı, bir bilinmeyenin belirsiz önsezisi, bunlar yaklaşan değişimin müjdeleridir.
Bütünün yüzünü değiştirmeyen bu dereceli ufalanış bir gün doğusu ile kesilir ki bir şimşek gibi birdenbire yeni
dünyanın biçim ve yapısını aydınlatır.
…
Ama bu yeni dünya tıpkı yeni doğmuş bir çocuk gibi eksiksiz bir edimsellikten yoksundur ve bunu gözden
kaçırmamak özsel önem taşır. İlk sahneye çıkış yalnızca dolaysızlığı ya da kavramıdır. Bir yapı temeli atıldığında
nasıl bitmemişse bütünün erişilen kavramı da gene öyle bütünün kendisi değildir. Bir meşeyi gövdesinin gücünde
ve dallarının yayılımı ile yapraklanışının kütlesinde görmeyi isterken bize bunun yerine bir palamut tanesi göste-
rildiği zaman bundan pek hoşnut kalamayız. Gene böyle bilim, bir tin dünyasının tacı, başlangıcında eksiksiz de-
ğildir. Yeni tinin başlangıcı çeşitli ekin biçimlerindeki yaygın bir devrimin ürünü, dolambaçlı ve çapraşık bir yolun
ve o denli karışık çaba ve uğraşın ödülüdür. Zamansal ardışıklığından olduğu gibi uzamından da kendi içine geri
dönmüş olan bütün ve bu bütünün oluşma sürecini tamamlamış yalın kavramıdır. Bu yalın, bütünün edimselliği
ise kapılara dönüşmüş şekillenmelerin kendilerini yeni baştan ama bu kez yeni ögelerinde, ortaya çıkmış olan yeni
anlamda, geliştirmelerinden ve şekillendirmelerinden oluşur.
…
Gerçek bütündür. Bütün ise ancak kendi gelişimi yoluyla kendini tümleyen özdür. Saltık üzerine söylenmesi
gereken onun özsel olarak sonuç olduğu, gerçekte ne ise ancak erekte o olduğudur ve doğası edimsel, özne ve
kendisinin kendiliğinden oluş süreci olmak işte bunda yatar. Saltığın özde bir sonuç olarak kavranması gerektiği
ne denli çelişkili görünse de biraz düşünüp taşınmak bu çelişki görünüşünü doğru bir yere oturtmaya yetecektir.
Hegel, Tinin Görüngübilimi

1- Metinde kırmızıyla yazılan kavramlarla ne anlatılmak istenmiştir?

2- Metinde altı çizili yerde belirtilmek istenen düşünce nedir? Açıklayınız.

3- Metinden hareketle Hegel’e göre “yeni”nin oluşumunda neler etkili olmaktadır?

4- Metinden hareketle Hegel’in diyalektik anlayışını inceleyip onun kendi felsefesinde gerçeğe
verdiği rolü açıklayınız?

112