Page 12 - Fen Lisesi Biyoloji 10 | 3.Ünite

Örnek

Aşağıdakilerden hangisi aynı ortamda yaşayan ve iki farklı popülasyonu oluşturan canlılar ara-
sında rekabete sebep olur?
A) Doğal yaşam alanlarının farklı olması
B) Üreme dönemlerinin aynı olması
C) Aynı besin çeşidiyle beslenmeleri
D) Birinin, diğerinin besini olması
E) Ekolojik işlevlerinin farklı olması

Çözüm

Cevap C seçeneğidir. Aynı türden beslenen canlılar arasında rekabet gerçekleşir. Yaşam alanları
farklı olan canlılar arasında rekabet gerçekleşmez. Faklı türden canlıların üreme dönemlerinin aynı ol-
ması rekabete neden olmaz. Birinin, diğerinin besini olması av-avcı ilişkisine neden olur. Farklı türden
canlıların ekosistemde farklı görevi gerçekleştirmeleri rekabete sebep olmaz.

Her bir tür, kendi komünitesindeki diğer türler ile özgün bir etkileşime sahiptir. Ayrıca bir komünite,
barındırdığı canlıların kütlesine ve enerji akışına göre bir bütün olarak çalışır.
Komüniteler, kendi kendine yeten müstakil canlı toplulukları gibi görünse de burada yaşayan canlıların
kökeni çok farklı olabilir. Örneğin kilometrelerce uzak bölgelerden gelen bazı kuşların yedikleri tohumların
sindirim kanalının bir ucundan diğer ucuna gitmesi 5-11 saat sürer. Kuşlar, bu süre içerisinde 1400km yol alır
ve tekrar beslenmek üzere indiklerinde sindiremedikleri tohumları dışkı yoluyla bu alana bırakır. Bu şekilde
uzaklardan gelen tohumlar, farklı bir komünitede çimlenerek bu ortamda o türe ait yeni bir popülasyon oluş-
turur.
Komüniteler, tür zenginliği bakımından da belirgin olarak farklılık gösterir. Aynı tipteki komüniteler bile
farklı bölgelerde farklı sayıda tür içerebilir. Örneğin Iğdır Ovası’nda yaşayan canlı türleri ile Adapazarı Ova-
sı’nda yaşayan canlı türleri ve türlerin birey sayısı arasında farklılıklar görülür.
Komünitelerdeki güneş ışığı, düzenli enerji kaynağıdır ve fotosentez yapılmasını sağlar. Komünitele-
rin çoğunluğunda fotosentez yapan canlılar, güneş enerjisini diğer organizmaların kullanabileceği kimyasal
enerjiye dönüştürür. Komüniteyi oluşturan canlılar, hem beslenme hem de enerji transferi bakımından farklı
düzeylerde sürekli etkileşim hâlindedir. Komüniteler, belli bir alandaki tüm popülasyonları; ekosistemler ise
komüniteleri ve bu komünitelerin etkileşim hâlinde olduğu fiziksel ve kimyasal çevreyi kapsar. Dünya üzerin-
deki tüm ekosistemler biyosferi oluşturur (Görsel 3.27).

Popülasyon
Komünite

BİYOSFER

Organizma

Ekosistem

Görsel 3.27: Organizma, popülasyon, komünite, ekosistem, biyosfer

104