Page 17 - Fen Lisesi Biyoloji 10 | 3.Ünite

Enerjinin aktarımı aşamasında besin zincirinde potansiyel enerjinin bir kısmı ortama ısı olarak verilir.
Bu nedenle besin zinciri ne kadar kısa olursa elde edilen enerji de o oranda fazla olur. Komüniteler içinde yer
alan herhangi bir türden canlı, aynı anda birden fazla beslenme düzeyinde yer alabilir. Besin zincirinde otçul
bir hayvan hem etçil hem de etçil-otçul beslenen canlılar tarafından besin olarak kullanılabilir. Aynı zamanda
etçil-otçul bir canlının besini, sadece etçil bir canlı olabileceği gibi üretici canlı da olabilir.
Besin zincirleri birbirinden kesin sınırlarla ayrılmış dizilimler değildir, tersine birbiriyle değişik derece-
lerde bağlantı hâlindedir. Besin zincirlerinin bu şekilde birbirleriyle bağlantılı olması sonucunda besin ağı or-
taya çıkar. Karasal ve sucul ortamlardaki besin ağları birbirinden farklıdır (Görsel 3.35). Tıpkı besin zincirinde
olduğu gibi besin ağında da hangi canlının hangi canlıyı tüketerek beslendiği rahatlıkla gözlenebilir. Bununla
beraber besin ağı ve kapsadığı besin zincirleri ekosistemdeki madde ve enerji akışının yönünü belirler.

Aslan
Çakal

Keçi
Yaban
Kedisi
Kartal

Tavşan

Baykuş

Yılan
Fare Bitkiler

Görsel 3.35: Kara ekosisteminde besin ağı

Sır a Siz de

Ekosistemlerde maddenin transferi döngü şeklinde değil tek yönlü gerçekleşmiş olsaydı ne gibi değişikliklerin olması
gerekirdi? Araştırıp sınıf ortamında arkadaşlarınızla tartışınız.

Yeryüzünde bulunan canlılar, beslenme durumlarına göre bir piramit üzerine yerleştirildiğinde piramidin ta-
ban kısmında üreticilerin bulunduğu görülür. Üretici canlı ile doğrudan beslenen otçullar bir üst tabakada,
etçiller daha üst tabakada yer alır. Yeryüzünde bulunan mevcut canlıların piramitte bu şekilde gösterilmesi,

109