Page 24 - Fen Lisesi Biyoloji 12 | 3.Ünite

3. Bitki Biyolojisi Bitki Biyolojisi 3.
Ünite Ünite

Haptotropizma (Tigmotropizma)
Bitkilerin dokunmaya karşı verdiği tepkilere denir.
Özellikle sarılıcı bitkiler, tutunarak duvara yapışır. Asma,
fasulye, salatalık, sarmaşık gibi bitkiler bulundukları dala
sarılır. Bu olay pozitif haptotropizmaya örnektir (Görsel
3.44).

Görsel 3.44: Asma bitkisinde haptotropizma
Travmatropizma
Bitkilerin yaralanmaya bağlı olarak gösterdiği tepki-
dir. Bitki yaralanırsa o bölgeden salgılanan madde yara
yönünün tersine doğru büyümeyi sağlar. Yara yıkandığın-
da bu madde kaybolduğundan yönelme görülmez (Görsel
3.45).

Görsel 3.45: : Bitkide travmatropizma
1.3.2. Nasti Hareketleri
Uyaranın yönüne bağlı olmayan irkilme hareketlerine nasti hareketleri denir. Nasti hareketlerinin oluşmasında
turgor basıncı etkilidir. Nasti hareketleri şunlardır:

Fotonasti
Işık etkisiyle görülen hareketlerdir. Örneğin Mirabilis jala-
pa [(Mirabilis jalapa) (akşamsefası)] bitkisinin çiçekleri gün-
düz kapalıdır. Hava kararmaya başladığında ışık şiddeti azalın-
ca çiçekler açar (Görsel 3.46). Fasulye bitkisinin yapraklarının
gündüz dik gece eğik durması, sarmaşık bitkisinin çiçeklerinin
gündüz açması gece kapanması fotonasti olayına örnektir.

Görsel 3.46: Akşamsefası
Sismonasti
Sarsıntı ve dokunmanın neden olduğu nasti hareketidir.
Sismonastinin en güzel örneği Mimosa pudica [(Mimoza
pudika) (küstüm otu)] bitkisinde görülür. Bu bitki dokun-
ma ile yapraklarını kapatır (Görsel 3.47). Yine Dionea mus-
cipula [(Dionea muskipula) (böcekkapan)] bitkisi yaprak
ayası içine böcek gelirse buradaki duyarlı tüyler yaprakta
aniden bir turgor değişimi meydana getirerek yaprakların
kapanmasını sağlar.
Görsel 3.47: Küstüm otunda sismonasti

Termonasti
Sıcaklığın etkisiyle görülen hareketlerdir. Laleler düşük
sıcaklıkta kapalı iken yüksek sıcaklıkta açar (Görsel 3.48).

Görsel 3.48: Lale de termonasti

134