Page 5 - Fen Lisesi Biyoloji 12 | 3.Ünite

3. Bitki Biyolojisi Bitki Biyolojisi 3.
Ünite Ünite

• Tüy
Tüy, epidermis hücrelerinin dışa doğru gelişme-
siyle meydana gelen çıkıntılardır. Bir ya da birden
fazla hücreden oluşabilir. Tüylerin örtü, savunma,
salgı, tırmanma, emme gibi farklı yapı ve görevleri
vardır. Yaprakta bulunan örtü tüyleri, güneş ışığını
geri yansıtır ve yaprağın aşırı şekilde ısınmasını en-
geller (Görsel 3.6). Savunmayı sağlayan tüylere en
güzel örnek, ısırgan otu bitkisinde görülür. Bu bitki-
nin savunma tüyünden yakıcı bir madde salgılanır.
Yakıcı madde hayvanlara karşı bitkiyi korur. Salgı
tüyleri de hoş kokulu ve uçucu maddeler salgılar.
Görsel 3.7: Duvar
Nane, sardunya vb. bitkilerde bulunur. Tırmanma Görsel 3.6: Fesleğende örtü sarmaşığında tırmanma tüyleri
tüyü
tüyleri, sarmaşık vb. bitkilerde tutunmayı sağlar.
(Görsel 3.7). Kök emici tüyleri, köke yakın yerde bulunur. Görevi kökün yüzey alanını artırarak topraktan daha fazla
su ve mineral emilimini sağlamaktır.

• Emergens (Diken)
Epidermis ve altındaki dokulardan oluşur. Bitkilerin hayvanlara karşı korun-
masını ve savunmasını sağlayan sivri çıkıntılardır. Gül, böğürtlen vb. bitkilerde
bulunur (Görsel 3.8).

b) Peridermis (Mantarlaşmış Doku)
Çok yıllık bitkilerin kök ve gövdelerini saran epidermis, zamanla parçalana-
rak kuruyup dökülür. Epidermisin yerini, mantar kambiyumu tarafından üretilen Görsel 3.8 Gül bitkisinde
periderm adlı koruyucu doku alır. Oluşan mantar hücreleri, süberin denilen su emergens
geçirmeyen mumsu maddeyi çeperlerinde biriktirir ve ölür. Mantar dokusu bitki-
yi mekanik etkilerden ve hastalık yapıcı patojen canlılardan korur. Ayrıca süberin
su kaybına karşı da bitkiyi korur. Mantar kambiyumu, mantar doku ve paranki-
ma hücrelerinin hepsinin biraraya gelmesiyle periderm meydana gelir. Peridermin
üzerinde lentisel (kovucuk) denilen açıklıklar oluşur (Görsel 3.9). Gövdeyi saran
lentiseller, mantar tabakasında bulunduğu yerlerde gövdeyi kesintiye uğratır. Hal-
ka, oval, çizgi, yatay açıklık şeklinde görünür. Lentiseller, odunsu bir gövde veya
kökteki canlı hücrelerin dış ortamla gaz alışverişi yapmalarını sağlar.
Görsel 3.9: Odunsu gövdedeki
lentiseller

SIRA SİZDE

Stoma ile lentisel arasındaki farkları yazınız.

...................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................

115