Page 6 - Fen Lisesi Biyoloji 12 | 3.Ünite

3. Bitki Biyolojisi Bitki Biyolojisi 3.
Ünite Ünite

1.1.1.2. Temel Doku
Temel doku; bitkinin kök, gövde, yaprak gibi organlarının tümünde örtü ve iletim dokusu arasında kalan kısımları
dolduran dokudur. Bitkinin metabolik işlevlerinin çoğundan sorumludur. Depo, fotosentez ve destek gibi işlevler için
özelleşmiş çeşitli hücreleri içerir. Temel doku; parankima, kollenkima ve sklerenkima hücrelerini içerir.

a) Parankima
Parankima, bitkilerde en fazla olan ve tüm organların yapısında bulunan doku çeşididir. İnce çeperli, bol sitoplaz-
malı hücrelerden oluşur. Parankima hücreleri, tipik bitki hücreleri olarak da bilinir ve bu hücrelerde farklılaşma en az
seviyededir. Daha az özelleşmiş durumlarını koruyarak olgun parankima hücrelerine gelişirler. Parankima hücreleri-
nin çoğu, belirli koşullar altında bölünerek diğer bitki hücresi tiplerine dönüşebilir. Yaralanma gibi durumlar meydana
geldiğinde bölünerek yeni hücreleri oluşturur ve yaralanma bölgelerini onarabilir. Hatta tek bir parankima hücresin-
den bütün bir bitki oluşturmak da mümkündür.
Bitkinin metabolik işlevlerinin çoğunu gerçekleştiren parankima dokusu, 4 gruptan oluşur. Bunlar; özümleme
parankiması, havalandırma parankiması, iletim parankiması ve depo parankimasıdır.
• Özümleme (Asimilasyon) Parankiması: Yaprakların mezofil tabakasında ve genç gövdede bulunan özümleme
parankiması hücreleri, bol kloroplast taşır. Fotosentez yaparak organik maddelerin sentezlenmesini sağlar. Mezofil
tabakası, palizat ve sünger parankimasından meydana gelir (Görsel 3.10).

Palizat
parankiması

Mezofil İletim demeti
tabakası (damar)

Sünger
parankiması

Görsel 3.10: Yaprağın enine kesitinde özümleme parankiması

• Havalandırma Parankiması: Genellikle suda ve
bataklıkta yaşayan bitkilerin kök ve gövdelerinde bulu-
nur. Çok sayıda hücreler arası boşluğa sahiptir. Bu boş-
luklarda hava depo edilir ve bitkinin gaz alışverişinde
yine bu boşluklar görev alır (Görsel 3.11). Havalandırma
boşlukları
• İletim Parankiması: Gövdedeki iletim dokuları Parankima
ile bitkinin diğer dokuları arasında madde alışverişini hücreleri
gerçekleştirir.

Görsel 3.11: Havalandırma parankiması

116