Page 25 - Fen Lisesi Fizik 10 | 2.Ünite

2. ÜNİTE BASINÇ VE KALDIRMA KUVVETİ

K MERAKLISINA
Hava ve sıvı

Hava
P P
0 0

L

Görsel 2.61: Klasik bir atomizer parfüm spreyi
Atomizer ya da sprey gibi adlarla anılan parfüm sıkma düzeneğin-
de, Görsel 2.61’deki gibi bir pompa yardımıyla kap içindeki borunun Görsel 2.64: Kağıdın üzerinden üflenmesi
üzerine hava üflenir. Borunun ucundaki hava hızlanarak boru üzerin-
Görsel 2.64’te görüldüğü
deki basıncın düşmesine neden olur. Kapta bulunan sıvı üzerindeki gibi düzgün bir A4 kâğıdını, kısa
hava basıncı, basınç farkından dolayı sıvıyı yukarı doğru iter ve sıvı, kenarının köşelerinden iki eliniz-
pompalanan hava ile beraber dışarıya doğru püskürür. le alt dudağınızın altında tutarak
Uçakların tonlarca kütlesine üflediğinizde kâğıdın hareketini
rağmen havada nasıl kalabildi- gözlemleyerek uçakların kanatları
ği hep merak konusu olmuştur. sayesinde uçtuğunu daha iyi an-
layabilirsiniz.
Görsel 2.62’de görülen dünya- (Komisyon tarafından yazılmıştır.)
nın en büyük kargo uçağı olan
ve sadece bir tane üretilen
640 ton kütlesindeki Antonov
An-225, büyük kütlesine rağ-
Görsel 2.62: Dünya’nın en büyük kargo men nasıl oluyor da havada
uçağı Antonov An-225
kalabiliyor? Bu sorunun cevabı
yine Bernoulli İlkesi’ne dayalı olarak açıklanır.
Uçaklar, sadece güçlü motorları sayesinde değil basit kanat
yapıları sayesinde uçar. Uçak motorları çalıştırılınca motorun içindeki
pervaneler dönmeye başlar. Pervaneler dönünce uçağa ileri yönde
net bir kuvvet etki eder ve uçak ileri yönde harekete başlar. Motorlar
sadece uçağın ileri itilmesini sağlar. Uçaklar basit fiziksel kanat yapıları
sayesinde yükselir. Kuşların kanat yapısına benzer tasarlanan uçak
kanatlarının Görsel 2.63.a’da görüldüğü gibi üst tarafı bombelidir.
Uçak yerde hızlanmaya başlayınca hava, uçağın kanatlarına çarparak
kanatların üstünden ve altından Görsel 2.63.b’de görüldüğü gibi
akmaya başlar.

Alçak basınç

Yüksek basınç
Görsel 2.63: Kuşların ve uçakların kanat yapıları

97