Page 21 - Fen Lisesi Fizik 10 | 2.Ünite

2. ÜNİTE BASINÇ VE KALDIRMA KUVVETİ

ÇÖZÜM MERAKLISINA

V
g
V ' V
V g k
k
V
s
V '
s
Görsel 2.53: Everest Dağı
Şekil I’deki kap ters çevrilirse içinde bulunan sıvı da Şekil II’deki
gibi daha geniş olan alt kısma dolar. Sıvılar sıkıştırılamadığından 60 milyon yıl önce oluşan Eve-
dolayı kap ters çevrilse dahi içinde bulunan sıvının hacmi değişmez rest Dağı, Çin ile Nepal sınırında
(V = V '). bulunan 8 bin 848 m yüksekliğiyle
dünyanın en yüksek dağıdır. Eve-
s
s
Kap ters çevrildiğinde kabın toplam hacmi (V ) ve içindeki sı- rest’in zirvesinde sıcaklık yazın
k
vının hacmi (V ) değişmediğinden gazın hacmi (V ) de değişme- -35°C’ye kadar düşmekte ve sa-
s
yecektir (V = V '). g atte 320 kilometre hıza ulaşabilen
rüzgârlar oluşmaktadır. Dağın zir-
g
g
vesinde oksijen miktarı, deniz se-
2.1.4. Basıncın Hâl Değişimine Etkisi viyesine göre yaklaşık %66 daha
azdır. Hava yoğunluğunun az ol-
Basınç, hâl değişimini etkiler. Erirken hacmi azalan maddelerde ması açık hava basıncının düşük
basıncın artması erime sıcaklığını düşürür. Buz, antimon, bizmut gibi olmasına yol açar. Açık hava ba-
maddeler bu olaya en iyi örneklerdir. Bunların dışındaki diğer madde- sıncının düşük olması nedeniyle
deniz seviyesinde 100°C olan su-
lerin erirken hacimleri artar. Bu nedenle bu maddelerin üzerine etki yun kaynama sıcaklığı Everest’in
eden basınç arttığında erime sıcaklıkları yükselir. zirvesinde 71°C’ye kadar düşer.
Normal şartlarda 0°C’de erimeye başlayan buz, basıncın yük- (Komisyon tarafından yazılmıştır.)
sek olduğu yerlerde 0°C’den daha düşük sıcaklıklarda da eriyebilir.
Görsel 2.51’de görülen fotoğrafta ortam sıcaklığı, 0°C’nin altında ol-
masına rağmen tekerleklerin geçtiği yerdeki kar ve buzların erimeye
başlamış olması ancak ortamdaki basıncın yükselmesiyle açıklana-
bilir.
Görsel 2.52’deki gibi dağların zirvesindeki karların 0°C’den yük-
sek sıcaklıklarda bile erimeden kalabilmesi basıncın düşük olmasıyla
açıklanabilir.

Görsel 2.52: Yaz aylarında
o
Görsel 2.51: 0 C’nin altında eriyen karlar
Ağrı Dağı’nın zirvesindeki karlar

93