Page 37 - Fen Lisesi Fizik 10 | 3.Ünite

DALGALAR

ÇÖZÜM
NOT ALANI
Çukur engel
M F

Parabolik çukur engelin odağında oluşan dairesel dalgalar;
doğrusal engelden, simetriğindeki bir kaynaktan geliyormuş
gibi yansır. Simetriğindeki bu nokta aynı zamanda çukur enge-
lin merkezidir. Parabolik çukur engelin merkezinden geliyormuş
gibi yansıyan bu dairesel dalgalar, doğrusal engel kalktığı için
çukur engelden dairesel olarak yansıyıp yine merkezde topla-
nacak şekilde yansır. Daha sonra yine dairesel olarak yayılmaya
devam eder.

3.3.2. Su Dalgalarının Yayılma Hızı

Dalgaların yayılma hızı, dalgalar ile ilgili temel kavramlardan ha-
tırlanacağı üzere sadece ortama bağlı olarak değişir ve o ortamın
özellikleri tarafından belirlenir. Dalganın bulunduğu ortam değişme-
diği sürece hızı da değişmez. Su yüzeyinde yayılan su dalgalarının
hızı da ortamın özelliklerinden biri olan derinliğe bağlıdır.

DENEY 3.8
Amaç
Farklı derinlikler için su dalgalarının hızının ve dalga boyunun
nasıl değiştiğini gözleyebilme

Araç Gereç
• Dalga leğeni
• Doğrusal dalga kaynağı
• 1 adet 0,5x20x30 cm boyutlarında
cam

Yönerge
1. Dalga leğenini düz bir zemine ko-
yup içine 2 cm yüksekliğine kadar
su doldurunuz.
2. Dalga leğeninin içine kaynaktan
uzak olacak şekilde sığ ortam oluş-
turmak için cam levhayı görseldeki
gibi yavaşça yerleştiriniz.
3. Derin bölgeden camın bulunduğu sığ bölgeye doğru cama
paralel olacak şekilde doğrusal dalgalar gönderiniz.
4. Derin bölgeden camın bulunduğu sığ bölgeye geçen dalga-
ların hareketini gözlemleyiniz.

163