Page 94 - Fen Lisesi Fizik 11 | 2.Ünite

2. ÜNİTE ELEKTRİK VE MANYETİZMA

2.6. Transformatörler

Elektrik üretim santrallerinden uzak mesafelere elektrik enerjisinin taşınması sırasında alternatif akımı-
nın gerilim değerini alçaltıp yükselten devre elemanına trafo ya da transformatör denir. Transformatörler,
alternatif akımın frekans değeri korunarak akım ve gerilim değerlerinde değişiklik yapmak için kullanılan
devre elemanıdır.

2.6.1. Tranformatörlerin Çalışma Prensibi

Şekil 2.86’da bir transformatör modeli verilmiştir. Alternatif
gerilimin uygulandığı transformatörler, metal plakalardan
elde edilmiş iki kol ve bu kollardaki iletken tel sarımların- Giriş Çıkış
dan oluşur. Alternatif akım kaynağına bağlanan ve kaynak
geriliminin uygulandığı birinci bobine primer (giriş), elektrik
enerjisinin farklı gerilimde alındığı ikinci bobine ise sekonder Primer Sekonder
(çıkış) adı verilir. Şekil 2.86: Transformatör modeli

ETKİNLİK KÖŞESİ

Etkinliğin Adı: Transformatör
Etkinliğin Amacı: Transformaörlerin çalışma ilkesine yönelik çıkarımda bulunmak, sarımları için geri-
lim, akım şiddeti ve güç kavramlarını açıklamak
Süre: 40 dk.
Araç Gereçler: Genel Ağ bağlantılı bilgisayar, kâğıt ve kalem

Yönerge
• Faraday Elektromanyetik Lab. konulu simülasyona ulaşmak için kitabınızı pdf dosya üzerinden
açınız ve ekran görüntüsüne tıklayınız.

• Bilgisayarınızda java oynatıcı yüklü değilse aşağıdaki ekran görüntüsüne tıklayarak yükleyiniz.

• Simülasyon ekranının üst kısmında bulunan “Transformatör” sayfasını seçiniz.
• Pilin ve lambanın bağlı olduğu halkalardan geçen akımın akış hızını gözlemleyiniz.
• Simülasyon ekranının sağ tarafındaki “Elektromıknatıs” bölümünde bulunan “Akım kaynağı”nı AC
olarak değiştiriniz ve meydana gelen değişimleri gözlemleyiniz.
• “Alternatif Akım Güç Kaynağı” göstergesini fare yardımıyla lambanın bulunduğu halkaya içinden
geçirmeyecek şekilde yaklaştırınız.
• “Alternatif Akım Güç Kaynağı” göstergesinin sağ tarafındaki sürgüyü kullanarak gerilimi, önce
“Elektromıknatıs” bölümünden “Sarımlar” göstergesinde, sonra “Sarımı Ayarla” bölümünden
“Sarımlar” göstergesinde aşağı yukarı oklarını kullanarak aşağıdaki tabloda istenen değerleri
sağlayınız.

302