Page 96 - Fen Lisesi Fizik 11 | 2.Ünite

2. ÜNİTE ELEKTRİK VE MANYETİZMA

ARAŞTIRMA KÖŞESİ

Alternatörlerden (dalgalı akım üreteci) alınan elektrik enerjisinin çok uzak yerlere ulaştırılması sıra-
sında nakil hatlarında ısı kayıplarını azaltmak için hatlardaki akım şiddetinin çok küçük, dolayısıyla
gerilimin çok büyük olması gerekmektedir. Böyle bir düzen ile alternatörden alınan 220 V gerilim 20
kat artırılır, tekrar 220 V düşürülerek kullanma kolaylığı sağlanmış olur. Şehirlerde kullanılan akımın
alternatif olmasının en önemli sebebi, az kayıp ile dağıtılabilmesidir. Elektrik enerjisinin doğru akım ile
uzaklara iletilmesi ve bir şehre dağıtması, her yerde aynı potansiyel farkı sağlanamadığından yapı-
lamaz. Bunlardan başka transformatörler fabrikalarda, hastanelerde, laboratuvarlarda çok geniş bir
kullanım alanına sahiptir.

Sizler de transformatörlerin kullanıldığı diğer yerleri araştırınız.

ÇALIŞMA KÖŞESİ 39

“Değişken manyetik alanın etkisinde kalan iletkenlerde indüksiyon yolu ile emk meydana gelir.”

Bu prensibe göre çalışan ve hareketli parçası olmayan makine

I. Motor
II. Akü
III. Transformatör

verilen devre elemanlarından hangisidir?

2.6.3. Transformatörlerle İlgili Hesaplamalar

Şekil 2.87’de bir transformatörün primer ve sekonder sarımları üzerinden Primer sarım Sekonder sarım
geçen akımları ve gerilimleri verilmiştir. Burada

N : primer sarım sayısını,
P
V I I V
N : sekonder sarım sayısını, p p s s
S
V : primer gerilimini,
P
V : sekonder gerilimini, N p N s
S
I : primer sarımlarındaki akımı,
P
Şekil 2.87: Transformatör devresi
I : sekonder sarımlarındaki akımı ifade etmektedir.
S

Transformatörler alternatif akımla çalıştığı için alternatif geriliminin frekansı değiştirilemez. Dolayısıyla
yalnız primer ve sekonder devrelerdeki akım ve gerilim değiştirilebilir. Transformatörün akım, gerilim ve
sarım sayıları arasındaki ilişki
V N I
p p s
V = N = I şeklindedir.
s s p

304