Page 10 - Fen Lisesi Fizik 12 | 4. Ünite

4.

ÜNİTE 4.1. ATOM KAVRAMININ TARİHSEL GELİŞİMİ
4.1. ATOM KAVRAMININ TARİHSEL GELİŞİMİ

Tablo 4.1.3: Rutherford Atom Teorisinin Modern Atom Teorisi ile Karşılaştırılması

Rutherford Atom Teorisine Göre Modern Atom Teorisine Göre

Atomda çekirdek adı verilen bir yapı vardır. Atom kütlesinin büyük bir kısmı çekirdekten oluşur.
Atomlar, pozitif yüklü çekirdek ile çekirdeğin çevre- Atomun içinde bir çekirdek ve çekirdek çevre-
sinde çembersel yörüngelerde dolanan negatif yüklü sinde elektronların bulunma ihtimalinin yüksek
elektronlardan oluşur. Çekirdek pozitif yüklüdür ve olduğu yerler vardır.
atomun kütlesinin büyük bir kısmını oluşturur.
Eğer elektronlar, durgun hâlde olsaydı elektronlar ve Elektron, çekirdek çevresinde belirli yörüngeler-
çekirdekteki pozitif yükler arasında oluşan elektrostatik de çekirdeğe düşmeden hareket eder.
çekimden dolayı çekirdek üzerine düşerdi.
Atomun büyük bir bölümü, boşluklu yapıdadır ve
elektronlar, çekirdek çevresindeki bu boşluklarda Atomun büyük kısmı boşluktan oluşur.
hareket etmektedir.

Rutherford Saçılma Deneyi (1911)
Rutherford ve öğrencileri, alfa parçacıkları ile yaptıkları deneyde atomun yapısını incelemeye çalışmışlardır.
Radyoaktif bir kaynaktan çıkan pozitif yüklü alfa ışınları çok ince altın levha üzerine gönderilmiştir. Işınların
büyük bir kısmının altın levhadan geçtiği görülmüştür. Çok az ışının çeşitli açılarla saptığı bazı ışınların da
aynı doğrultuda geri döndükleri gözlenmiştir (Şekil 4.1.3).

182 Işınların büyük kısmının karşı tarafa geçmesi, atomun boşluklu yapıda olduğunu göstermektedir. Gözlem
sonuçlarından hareket eden Rutherford, çekirdekteki pozitif yüklere proton ismini vermiştir.
Rutherford, elektronların pozitif yüklü çekirdeğin çevresinde dolanmasını gezegenlerin Güneş etrafındaki dönü-
şüne benzetmiştir. Rutherford, elektronların enerji kaybederek çekirdeğe yaklaşması ve sürekli ışıma yapması ge-
rektiğini öngörmüştü. Bu durumda elektronlar çekirdeğe düşmeliydi.
Elektronların sabit frekansta ışıma yapması ve çekirdeğe düşmemesi atom teorisindeki eksiklikleri ortaya
çıkardı. Rutherford’un ilk defa çekirdekten bahsetmesi çok önemliydi ama bazı belirsizlikler yeni bir atom
teorisi ihtiyacı ortaya çıkarmıştır.

Saçılmamış
Parçacıklar

Saçılmış
Altın Folyo Parçacıklar

Alfa Parçacıkları

Çinko Ekran
Radyoaktif
Kaynak
Şekil 4.1.3: Rutherford alfa ışıması deney düzeneği