Page 30 - Fen Lisesi Fizik 12 | 4. Ünite

4.

ÜNİTE 4.2. BÜYÜK PATLAMA VE EVRENİN OLUŞUMU
4.2. BÜYÜK PATLAMA VE EVRENİN OLUŞUMU

4.2.1. BÜYÜK PATLAMA TEORİSİ

16.yy’da Dünya’nın Güneş çevresinde döndüğünün
anlaşılması ve Güneş merkezli evren modelinin ortaya
konması büyük bir şaşkınlık yaratmıştı. 1920’li yıllarda
Amerikalı gökbilimci Edwin Hubble’ın (Görsel 4.2.1)
yaptığı gözlemlerin sonuçları daha da sarsıcı olmuştur.
Dönemin en güçlü teleskobu olan 2,5 metrelik Hooker
Teleskobu kullanılarak yapılan bu gözlemler evrenin
sabit olmadığını ve sürekli genişlediğini göstermiştir.
Hubble’ın bu gözlemlerine kadar evrenin oluşumu ve
geleceği ile ilgili birçok farklı teori ileri sürülmüştü. Bu
teorilerden en çok ses getirenler şunlardır:

• Sabit Durum Modeli: Evrenin daima aynı görün-
düğü anlayışını savunmaktadır.
• Açılıp Kapanan Evren Modeli: Evrenin önce ge-
nişleyip daha sonra büzüldüğünü ve bu döngünün
sürekli devam ettiğini savunan modeldir.
Görsel 4.2.1: Edwin Hubble (1889-1953)
• Sonsuz Evrenler ve Vakum Modeli: İnsanoğlunun
içinde yaşadığı evren dışında birçok evrenin olduğu-
nu kabul eden anlayıştır. Bu anlayışa göre tüm evren-
202 leri doğuran uzay bir sabun okyanusuna benzer.
Galaksilerin yaydığı ışığın tayfını inceleyen Hubble,
neredeyse bütün galaksilerin birbirinden uzaklaş-
makta olduğunu ve ne kadar uzaktalarsa o kadar hızlı
uzaklaştıklarını belirledi.

Hubble Yasası göz önüne alındığında evrenin geç-
mişte daha küçük olması gerektiği ortaya çıkmak- Görsel 4.2.2: Büyük patlama tasviri
tadır. Uzak bir geçmişte evrendeki bütün madde
ve enerji, hayal bile edilemeyecek bir yoğunluğu ve
sıcaklığı olan küçük tekil bir noktada toplanmış ol-
malıydı. Zamanda yeterince geriye gidebilme şansı
olsaydı büyük patlama denilen her şeyin başladığı
bu zamana ulaşılabilirdi (Görsel 4.2.2).

1931 yılında Arthur Eddington (Artur Edingtın),
evreni genişlemekte olan bir balonun yüzeyine,
galaksileri ise ba lonun yüzeyindeki noktalara ben-
zetmiştir (Görsel 4.2.3). Bu açıklama, evrenin geniş-
lemesini ve uzaktaki galaksilerin yakın olanlara göre
daha hızlı uzaklaşmasını modellemektedir.

Görsel 4.2.3: Evrenin genişlemesinin balonla modellenmesi