Page 43 - Fen Lisesi Kimya 11

MODERN ATOM TEORİSİ

Periyodik cetvelde periyotlarda soldan sağa gidildikçe elementlerin
Bilgi Kutusu
oksit ve hidroksit bileşiklerinin asitlik kuvveti artar. Bu bileşiklerde hid-
roksit (O – H) grubunun bağlı olduğu merkez atomun atom yarıçapı Ametallerin oksijence fakir
küçülürken, elektronegatifliği artar ve merkez atom O – H bağındaki olan ve oksijen sayısı 1 olan
elektronlara daha çok çekim uygular. Böylece merkez atom O – H ba- oksitleri N O, CO, NO nötr
2
+
ğının kopmasına neden olarak H iyonu açığa çıkmasını sağlar. özellik gösterir. Nötr oksitler
Ametallerin oksijence zengin oksit bileşikleri asidik karakterlidir. su, asit ve bazlarla tepkimeye
NO , N O , N O , SO , SO , CO , P O gibi ametal oksitleri su ile etki- girmez.
2 2 3 2 5 2 3 2 4 10
leştiklerinde asitleri oluşturur.

+ 2
CO (g) + H O(s) → H CO (suda) → 2H (suda) + CO ¯(suda)
2 2 2 3 3
+
2
SO (g) + H O(s) → H SO (suda) → 2H (suda) + SO ¯(suda)
3 2 2 4 4
3. periyotta soldan sağa doğru gidildikçe oksit ve hidroksit bileşikle-
rinin asidik karakteri artarken bazlık karakteri azalır.
Bilgi Kutusu

Bazlık kuvveti artar. Amfoter Asitlik kuvveti artar. Amfoter metallerinin kendisi,
oksit ve hidroksit bileşikleri
amfoter özellik gösterir.
Na Mg Al Si P S Cl
ZnO, Zn(OH) gibi amfoter
2
oksit ve hidroksitler asit ve
3. periyottaki bu elementlerden Na O, MgO, NaOH ve Mg(OH) bi- bazlarla tepkimeye girerek
2 2
leşikleri bazik, Al O , Al(OH) amfoter, SiO , P O , SO , Cl O ,P(OH) , tuz ve su oluştururlar.
2 3 3 2 4 10 3 2 7 5
S(OH) , Cl(OH) bileşikleri asidik özellik gösterir.
6 7

Örnek

Aşağıda verilen hidroksit ve oksit bileşiklerini nötr, amfoter, asit ve baz olarak sınıflandırınız. ( N, Al,
7 13
S, K, Ca)
16 19 20
a) SO b) NO c) Al O ç) CaO d) KOH e) N O
3 2 3 2 3

Çözüm

Verilen bileşiklerdeki O, N, S, H elementleri ametal, Al, K ve Ca elementleri metaldir. Ametallerin ok-
sijence zengin bileşikleri genellikle asidik, oksijen sayısı bir olanlar genellikle nötr özellik gösterir. Me-
tallerin oksitleri ve hidroksitleri genellikle bazik özellik gösterir. Amfoter metallerin oksitleri de amfoter
özellik gösterir. Buna göre bileşikler aşağıdaki şekilde sınıflandırılır.
a) SO : Asidik oksit b) NO: Nötr oksit
3
c) Al O : Amfoter oksit ç) CaO: Bazik oksit
2 3
d) KOH: Baz e) N O : Asidik oksit
2 3

55
KİMYA 11. SINIF