Page 38 - Fen Lisesi Kimya 11
P. 38
Örnek
Na, Mg ve Al atomlarının ikinci iyonlaşma enerji (İE ) değerlerini karşılaştırınız.
11 12 13 2
Çözüm
İkinci iyonlaşma enerjisi, +1 yüklü hâlden elektron koparmak olduğu için atomların +1 hâllerinin elekt-
ron dizilimi yazılır.
+
2
Na : 1s 2s 2p
6
2
11
+
1
6
2
2
Mg : 1s 2s 2p 3s
12
+
2
2
Al : 1s 2s 2p 3s 2
6
13
+
Na iyonunun elektron dizilimi soy gaz elektron diziliminde ve katman sayısı diğer iyonlardan az oldu-
11
ğu için ikinci iyonlaşma enerji değeri en büyüktür.
+
+
Al iyonunun elektron dizilimi Mg iyonunun elektron diziliminden daha kararlı yapıda olduğundan
13 12
+
ikinci iyonlaşma enerjisi Mg iyonunun ikinci iyonlaşma enerjisinden daha büyüktür.
12
Buna göre ikinci iyonlaşma enerji karşılaştırılması
+
+
+
Na > Al > Mg şeklindedir.
11 13 12
1.8. Alıştırma
Be, B, F atomlarının birinci ve ikinci iyonlaşma enerji değerlerini karşılaştırınız.
4 5 9
1.9. Alıştırma
+
F¯, Ne, Na taneciklerinden bir elektron koparmak için gerekli enerjileri karşılaştırınız.
9 10 11
Elektron İlgisi
Elementlerin özelliklerini etkileyen faktörlerden biri de elementlerin
elektron alma isteğidir. Periyodik sistemdeki gruplarda yukarıdan aşa-
ğıya inildikçe çekirdek yükü ve atom yarıçapı arttığından elementlerin
elektron alma isteği azalır. Periyodik sistemde periyotlarda soldan sağa
doğru gidildikçe elementlerin, atom yarıçapı azalırken elektron alma iste-
ği artar. Metallerin elektron alma isteği düşük, ametallerin ise yüksektir.
Gaz hâlindeki nötr bir atomun bir elektron alması sırasındaki enerji
değişimine elektron ilgisi denir. Elektron ilgisi Eİ ile gösterilir. Atomla-
rın elektron ilgileri, periyotlarda soldan sağa doğru gidildikçe genellikle
artarken gruplarda yukarıdan aşağı doğru inildikçe genellikle azalır.
Elementlerin elektron ilgileri pozitif (+) veya negatif (-) bir değerdir.
Bir atoma elektron verildiğinde enerji açığa çıkıyorsa atomun elektron
ilgisi negatif, enerji alınıyorsa atomun elektron ilgisi pozitif bir değerdir.
Elektron ilgisi bu durumda endotermik ya da ekzotermik olabilir.
50 KİMYA 11. SINIF