Page 33 - Fen Lisesi Kimya 11

MODERN ATOM TEORİSİ

Cl’un elektron alma isteği kükürt atomundan daha fazla olduğundan
ametalik özellik Cl > S şeklindedir.
Periyodik sistemde aynı grupta yukarıdan aşağıya inildikçe katman
sayısı ve atom yarıçapı artarken elektron ilgisi ve elektronegatiflik azalır
(Tablo 1.7). Ametallerin elektron alma isteği azaldığından aynı grupta Tablo 1.7: O ve S atomunun atom
yukarıdan aşağıya doğru inildikçe ametalik özellik de azalır. yarıçapı, iyonlaşma enerjisi ve elekt-
ron ilgisi değerleri
Örneğin oksijen (O) ve kükürt (S) atomlarının elektron dizilimleri
2
2
O: 1s 2s 2p 4 Element O S
8
S: 1s 2s 2p 3s 3p şeklindedir. Atom
2
4
6
2
2
16
Yarıçapı 73 103
S atomunun katman sayısı O atomunun katman sayısından fazla
(pm)
olduğundan O atomu daha kolay elektron alabilir. Bu nedenle ametalik
özellik O > S’dur. İE 1314 999,5
Verilen örneklere göre periyodik sistemde metalik özellik aynı peri- (kJ/mol)
yotta soldan sağa doğru azalırken aynı grupta yukarıdan aşağıya doğru Eİ
-141 -200
inildikçe artar. Ametalik özellik ise aynı periyotta soldan sağa artarken (kJ/mol)
aynı grupta yukarıdan aşağıya inildikçe azalır (Görsel 1.24).
Metalik özellik azalır.
Ametalik özellik artar. Ametalik özellik azalır. Metalik özellik artar.

Görsel 1.24: Metalik ve ametalik özelliklerin periyodik sistemde değişimi

Atom / İyon Yarıçapı
Atom ve iyonların yarıçapları, fiziksel ve kimyasal özelliklerin belir-
lenmesinde yardımcı olur. Atom yarıçapı atomların çekirdekleri ara-
sındaki uzaklığın yarısıdır. Atomlar küre olarak düşünüldüklerinde atom
büyüklükleri, atom yarıçapı olarak ifade edilir.
Periyodik sistemin bir periyodunda soldan sağa doğru gidildikçe çe-
kirdek yükü artarken katman sayısı değişmez. Çekirdeğin çekim gücü-
nün artmasıyla katmanlar çekirdeğe yaklaşır ve atom yarıçapı küçülür.

45
KİMYA 11. SINIF