Page 12 - Fen Lisesi Kimya 9 | 2. Ünite

2.1 Etkinlik

Etkinliğin Adı: Atom Altı Parçacıkların Varlığının İspatı
Etkinliğin Amacı: Elektrik yükünün tanecikli yapısını kavrayabilmek
Etkinliğin Süresi: 40 dakika
Araç ve Gereçler
■ 4 adet Cu elektrot ■ Hassas terazi
■ 2 adet 500 mL’lik beherglas ■ Saf su
■ 400 mL’lik 1M CuNO çözeltisi ■ 3 adet krokodil kablo
3
■ 400 mL’lik 1M Cu(NO ) çözeltisi ■ 6 voltluk güç kaynağı
3 2
Uygulama Aşamaları
1. Hazırladığınız CuNO ve Cu(NO ) çözeltilerini 500 mL’lik iki ayrı beherglasa koyunuz.
3 3 2
2. Üretecin (−) kutbuna bağlayacağınız bakır (Cu) elektrotları hassas terazide tartınız.
3. Tarttığınız elektrotların kütlesini not ediniz.
4. Elektrotları Şekil 2.16’daki gibi üretece bağlayarak hazırladığınız çö-
zeltilerin içine koyunuz.
5. Devreye elektrik akımı uygulayarak 30 dakika süre ile elektroliz ediniz.
6. Akımı kesip elektrotları çözeltilerden çıkarıp saf su ile yıkayınız.
7. Eksi (−) kutba bağlı olan Cu elektrotları karıştırmadan tekrar tartınız.
8. Cu elektrotların son ve ilk tartılan kütleleri arasındaki farkları belirleyiniz.

Etkinliğin Değerlendirmesi:
1- Deneyde katottaki elektrotların kütleleri tartıldığında farklı miktarda
artış olduğu görülmüştür Şekil 2.16: Elektroliz düzeneği
2- Bu artışın nedeni nedir?

2.2.2. Atom Altı Taneciklerin Temel Özelliklerinin
Karşılaştırılması

a) Elektron, Proton ile Nötronun Yükleri ve Kütleleri
Faraday’ın yapmış olduğu deneylerden çıkarmış olduğu nicel ölçüm-
lere göre bir atomdan diğerine taşınabilen atom altı parçacıklar vardır.
Taşınabilen bu yük parçacıklarına daha sonra elektron adı verilmiştir.
Elektronun varlığı William Crooks (Vilyım Kruks) tarafından gaz boşaltım
tüplerindeki (Crooks tüpü) ışımalarla keşfedilmiştir (Şekil 2.17).

Şekil 2.17: Crooks tüpü

70 71