Page 9 - Fen Lisesi Kimya 9 | 2. Ünite

ATOM VE PERİYODİK SİSTEM

Modern Atom Teorisi, Bohr atom modelindeki belirli enerji seviyesin-
deki yörüngeler yerine, belirli enerji seviyesindeki enerji kabukları ifadesi-
ni kullanır. Bu kabuklar alt kabuklara ayrılır, alt kabuklarda da elektronla-
rın işgal ettiği orbitaller bulunur.
Modern atom modeline elektron bulut modeli de denir.

Atom, Model, Teori, Kanun
Geçmişten günümüze kadar atomla ilgili düşünceler yapılandırılırken
çeşitli teori ve modeller kullanılmıştır (Şekil 2.12).

Atom Modelleri

Şekil 2.12: Atom modellerinin tarihî gelişimi
BİLGİ KUTUSU
Kimya kavramları açıklanırken kanun (yasa), teori (kuram) ve model-
ler kullanılır. Modern Atom Teorisi’nin ge-
Tüm bilim alanlarında değişimlerin izlenmesinde bilimsel yöntem uy- lişiminde; Louis de Broglie,
gulanır. Bilimsel yöntem, adımlar dizisi olarak düşünülebilir. Bir genelle- M. Planck’ın Kuantum Ku-
me ya da doğal yasa, bir modelin oluşmasına yetecek kadar gözlemler ramı ve A. Einstein’ın ener-
yapıldıktan sonra formülleştirilir. Doğal yasalar doğanın gerçeklerinin ji denkleminden yararlana-
kısa ve çoğunlukla matematiksel ifadeleridir. rak, elektron gibi çok küçük
Bir bilim insanı, doğal yasadan çıkarılan sonuçların deneysel sonuç- parçacıkların dalga özelliği
larla uygunluğunu görebilmek için doğal yasayı, deney olarak bilinen gösterdiğini belirterek dal-
kontrollü bir çalışmayla analiz etmelidir. Hipotez bir doğal yasanın geçici ga-tanecik ikililiğini ileri
bir açıklamasıdır. Eğer bir varsayım deneysel sonuçlarla ifade edilebilirse sürdü.
teoriye dönüşür. Teori; doğal olayları açıklamak ve bunlara ilişkin daha Louis de Broglie’den il-
fazla öngörülerde bulunmak için kullanılan, test edilen hipotezleri içeren ham alan E. Schrödinger
kavramsal bir sistemdir. madde parçacıkları için
Teorilerin kolay anlaşılması için modeller kullanılır. Modeller; şema, Schrödinger dalga denkle-
grafik ve şekillerle gösterilebildiği gibi matematiksel bağıntı, sözlü ifade mini geliştirdi.
ve değişik boyutlu nesnelerle de ifade edilebilir. Kimya alanında kullanı-
lan modeller ile bir uçak veya evin maket modelleri farklıdır. Ev maketi
gerçeği temsil ederken kimya modelleri gerçeğin temsilî gösterimidir.
Teoriler; tümevarım yolu ile olayları açıklar, modeller ise teorilerden
yararlanarak tümdengelim yöntemi ile oluşturulur. Örneğin Bohr deney
yaparak, atomların yayınladığı ışınların spektrumlarından yararlanarak
Rutherford’un atom modelini geliştirmiş, yörüngeli atom modelini öner-
miştir. Bohr’un önerdiği atom modeli, ortaya koyduğu teorinin anlaşılma-
sını kolaylaştırmıştır.

ç) Bilişim Teknolojilerinden (Animasyon, Simülasyon, Video vb.)
Yararlanılarak Atom Modelleri Gösterimi
Bilişim teknolojilerinden yararlanarak atom modellerinin tanıtımını ya-
pınız. İlgili görsellere Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Bilişim Ağı (eba.gov.tr)
adresinden ulaşılabilir.

66 67