Page 31 - Fen Lisesi Kimya 9 | 3. Ünite

KİMYASAL TÜRLER ARASI
ETKİLEŞİMLER

Kimyasal Değişimler
Maddenin; yanıcılık, yakıcılık, tepkimelere yatkınlık, asitlik, bazlık gibi
iç yapısı ile ilgili özelliklere kimyasal özellikler denir.
Maddelerin iç ve dış yapısında meydana gelen köklü değişimlere
kimyasal değişim denir. Kimyasal değişimlerde maddeyi oluşturan kim-
yasal türlerin yapısı değişerek, farklı kimyasal türler oluşur. Kimyasal de-
ğişimlerde maddelerdeki hem zayıf hem de güçlü bağlar kopar. Kimyasal
değişimler sonucunda oluşan maddeler arasında zayıf ve güçlü etkile-
şimler (bağlar) oluşur.

Örneğin H O bileşiği elektroliz edilirse H ve O molekül elementleri
2 2 2
oluşur.

H O(s) elektroliz
͢ H (g) + 1/2 O (g)
2 2 2
Bu kimyasal değişim sırasında H O bileşiğinin moleküller arası zayıf
2
etkileşimleri kırıldığı gibi, moleküldeki atomlar arası (O-H) güçlü kovalent
bağlar da kırılır.
Kimyasal değişim sonucu oluşan H molekülünde H-H arası, O mole-
2 2
külünde de O=O arası güçlü kovalent bağlar oluşur.
Maddelerde oluşan kimyasal değişimlerin göstergesi
Resim 3.6: Paslı demir
Isı ve sıcaklık değişimi
■ Çözeltilerde bulanıklık ve çökelek oluşumu
■ Gaz çıkışı
■ Renk değişimi gibi olaylardır.
Aşağıda verilen değişimler kimyasal değişim örnekleridir.
■ Yanma, paslanma (Resim 3.6)
■ Çürüme, sararma

■ Betonun donması, yağlı boyanın kuruması
■ Besinlerin sindirimi
■ Elektroliz (Resim 3.7)
■ Elektron alış verişi, bağ kopması, bağ oluşumu
■ Metallerin asitlerde çözünmesi
■ Solunum, fotosentez, mayalanma vb. olaylardır.
Resim 3.7: Suyun elektroliz olayı
3.7. Alıştırma

Aşağıda verilen değişimlerden hangileri fiziksel, hangileri kimya-
sal değişimdir?
a) Kışın yolların buz tutması
b) Gümüş tepsinin açık havada kararması
c) Çinko metalinin asit çözeltisinde çözünmesi
ç) Gümüş metalinin elektriği iletmesi
d) Yaprağın sararması
e) Yumurtanın pişmesi
f) Naftalinin süblimleşmesi

BilişimTeknolojilerinden (Animasyon, Simülasyon, Video vb.) Ya-
rarlanılarak Türler Arasında Fiziksel ve Kimyasal Değişimlerin Açık-
lanması
Bilişim teknolojilerinden yararlanılarak türler arasında fiziksel ve kim-
yasal değişimlerin açıklamasını yapınız. İlgili görsellere Millî Eğitim Ba-
kanlığına bağlı Eğitim Bilişim Ağı (eba.gov.tr) adresinden ulaşılabilir.

133