Page 27 - Fen Lisesi Kimya 9 | 3. Ünite

KİMYASAL TÜRLER ARASI
ETKİLEŞİMLER

Aşağıda bazı bileşiklerin 1 atm basınçta kaynama noktaları verilmiştir.
Bileşik Kaynama noktası ( C)
o
CaO 2850
H O 100
2
HCl − 85

CH − 164
4
C H − 89
2 6
Yukarıdaki bileşiklerin kaynama noktaları incelendiğinde CaO bileşi-
ğinin kaynama noktasının en yüksek olduğu görülür. Bunun nedeni CaO
bileşiğinde güçlü etkileşim olan iyonik bağın bulunmasıdır.
H O, HCl, CH ve C H bileşiklerinin kaynama noktalarını zayıf etki-
2 4 2 6
leşimler belirler. Moleküller arasında; H O’da hidrojen bağları, HCl’de di-
2
pol-dipol etkileşimleri, CH ve C H ’da London kuvvetleri bulunur. C H
4 2 6 2 6
molekülünde toplam elektron sayısı CH molekülünden fazla olduğundan
4
London kuvvetleri daha büyüktür. Bu nedenle C H ’nın kaynama noktası
2 6
CH ’ten daha büyüktür.
4
Örnek
NaCl, H S, H O, CH ve H maddelerinin kaynama noktaları bü-
2 2 4 2
yükten küçüğe nasıl sıralanır? ( H, C, O, Na, S)
1 6 8 11 16

Çözüm

NaCl iyonik bileşik
H O hidrojen bağı
2
H S dipol-dipol etkileşimi
2
CH London kuvvetleri (elektron sayısı 10)
4
H London kuvvetleri (elektron sayısı 2)
2
Kaynama noktası sıralaması: NaCl > H O > H S > CH > H
2 2 4 2

3.5. Alıştırma

Aşağıda verilen türler arasındaki en etkin olan etkileşimleri yazı-
nız. ( H, B, C, N, F, Na, Cl, K)
1 5 6 7 9 11 17 19
a) NH – NH
3 3
b) BH – CCl
3 4
+
c) Na – HF
+
ç) K – CH
4
d) HCl – NH
3

3.6. Alıştırma

Aşağıda verilen maddelerin kaynama noktalarını
büyükten küçüğe sıralayınız. ( H, C, N, Mg, S, Cl)
1 6 7 12 16 17
MgCl , Cl , NH , CH , H S
2 2 3 4 2

129