Page 22 - Fizik 10 | 2. Ünite

2. ÜNİTE: BASINÇ VE KALDIRMA KUVVETİ

Altimetre

Alt�metreler b�r çeş�t barometred�r ve basınç farklılığı �lkes�ne göre çalı-
şır. Alt�metreler den�z sev�yes�ne göre yüksekl�ğ� gösteren aletlerd�r.

P�lotlar, uçak yolculuğu sırasında bel�rl� aralıklarla yaptıkları anonslarda
yerden ne kadar yüksekl�kte uçulduğu b�lg�s�n� alt�metre yardımıyla ver�r
(Görsel 2.20). Alt�metreler dağcılar �ç�n de öneml� b�r alett�r. Dağcılar,
tırmanırken ne kadar yüksekte olduklarını saat şekl�ndek� alt�metreye
bakarak tesp�t ederler (Görsel 2.21).

Görsel 2.20: Uçak alt�metres� Görsel 2.21: Dağcı alt�metres�

Batimetre

Den�z altında der�nl�k ölç-
meye yarayan aletlere bat�-
metre den�r (Görsel 2.22).
Den�zaltıların bulundukları
der�nl�k bat�metre �le bel�rle-
n�r. Bat�metreler de basınç
prens�pler�ne göre çalışır.

Dalgıçlar den�ze daldıkla-
rında üzerler�ne etk� eden
basınç arttığı �ç�n dış basınç Görsel 2.22: Dalgıç bat�metres�
vücutlarındak� �ç basınçtan
fazla olur. Bu basıncı dengelemek �ç�n kalb�n atış hızı ve damarlardak�
kan basıncı artar. Bu olumsuzlukların g�der�lmes� �ç�n dalgıçlar özel
kıyafetler g�yer.

Dalgıçlar der�nlere �nd�kçe oks�jen ve azot gazı yüksek basınçtan dolayı
kanda çözünür. Der�nlerdek� b�r dalgıç, den�z yüzey�ne doğru hızla
çıkarken basınç azaldığından kanda çözünmüş olan azot, gaz hâl�ne
geçerek damarların �çer�s�nde baloncuklar oluşturur. Bu durumda akc�-

90 10. SINIF FİZİK